Page 272 - DEFTERİM FİZİK 10

4� Ünite: Optik
Notlarım

Bir merceğin odak uzaklığı;
Diğer değişkenler sabit kalmak
√ Merceğin yapıldığı maddenin kırılma şartıyla merceğin yapıldığı
indisine, maddenin kırılma indisi arttıkça
√ Mercek yüzeylerinin eğrilik yarıçapına, odak uzaklığı küçülür. Ortamın
√ Ortamın kırıcılık indisine, kırılma indisi ve mercek
√ Işığın rengine yüzeylerinin eğrilik yarıçapı
arttıkça odak uzaklığı büyür.
bağlıdır.

Düz olmayan cam kırıkları (Görsel 4.55) ya da yarısı su dolu yan yatmış bir
cam su şişesi (Görsel 4.56) mercek gibi davranabilir.

Görsel 4.55 Görsel 4.56

Dünya üzerinde yaz aylarında çıkan yangınların büyük bir kısmı ormanlara
atılan kırılmış cam şişelerin mercek görevi görüp güneşten gelen ışınları
toplaması sonucunda kurumuş otların alev almasıyla meydana gelir. Çıkan
yangınlar yaban hayatını olumsuz etkilemekte, çevre kirliliğine ve doğadaki
dengenin bozulmasına neden olmaktadır.

38. ETKİNLİK 39. ETKİNLİK

Kırılma indisi bulunduğu ortamın İnce kenarlı bir merceğe gönderilen
kırılma indisinden büyük olan kırmızı renkli ışık şekildeki gibi
ince kenarlı bir merceğin eksenine kırılmıştır.
paralel olarak kırmızı renkli ışık
ışınları gönderildiğinde ışınlar
merceği geçtikten sonra odak
noktasında toplanır. Farklı bir mercek O f
kullanılması, merceğin farklı bir F F
ortama konulması veya farklı renkte Odak
ışık ışını kullanılması gibi durumlarda noktası
merceğin odak noktası değişir.

Buna göre ince kenarlı bir merceğin Buna göre merceğe kırmızı yerine mor
odak uzaklığının nelere bağlı olduğunu renkli ışık gönderilseydi odak uzaklığı
belirtiniz. (f) nasıl değişirdi? Açıklayınız.

272