Page 54 - DEFTERİM FİZİK 10

1. Ünite: Elektrik ve Manyetizma
Notlarım
1.4.2. DÜNYA’NIN MANYETİK ALANININ SONUÇLARI

Ortasından iple asılmış bir çubuk mıknatıs, Dünya'nın
manyetik alanı etkisiyle bir süre sonra kuzey-güney
doğrultusu üzerinde dengeye gelir. Bu olay Dünya üze-
rinde kuzey-güney doğrultusunda bir manyetik alanın
varlığının göstergesidir.
Görsel 1.52

Dünya'nın çekirdeğinde eriyik hâlde çok miktarda demir bulunmaktadır. Dün-
ya'nın hareketi sonucu demirin oluşturduğu manyetik alan Dünya'nın Manyetik
Alanı olarak tanımlanır. Dünya’nın manyetik alanını modellemek için Dünya'nın
merkezinde büyük bir mıknatıs varmış gibi düşünülebilir (Görsel 1.52).

Dünya’nın manyetik alanının bazı sonuçları aşağıda verilmiştir.
√ Dünya'nın manyetik alanı, yeryüzünü Güneş'in yaydığı güneş rüzgârları
(yüksek enerjili yüklü parçacıklar) ve radyasyondan bir kalkan gibi korur
(Görsel 1.53).
√ Deniz kaplumbağaları, yunuslar ve balinalar, göçmen kuşlar ve arılar gibi
birçok canlı yönlerini bulurken Dünya'nın manyetik alanından faydalanır.
√ Dünya’nın manyetik alanının etkilerinden biri de Auroradır (kutup ışıkları).
Güneş’ten yayılan yüklü parçacıklar Dünya’nın manyetik alanı etkisiyle
kutuplara yönelirler. Bu bölgelerde atmosferdeki gazlarla Güneş’ten yayılan
yüklü parçacıkların etkileşimleri sonucu meydana gelen ışımalara kutup
ışıkları denir (Görsel 1.54).

Görsel 1.53 Görsel 1.54

51. ETKİNLİK

Dünya'nın manyetik alanı ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Yerkürenin manyetik alanının canlıların yaşamını nasıl etkilediğine örnekler
veriniz.

b) Bazı ülkelerde arı popülasyonunda görülen azalmanın sebeplerini yazınız.

54