Page 183 - DEFTERİM TARİH 10

15. ETKİNLİK: Aşağıdaki metinlerden hareketle soruları cevaplayınız.

— Asıl adım Şemseddin Mehmet’tir. Hacı Bay-
râm-ı Velî’nin müritlerinden olup aynı za-
manda Fatih Sultan Mehmet’in de lalasıyım. II.
Mehmet’in İstanbul’u kuşatması sırasında padi-
şah ve ordunun manevi gücünün yükseltilmesine
yardımcı oldum. Fetihten sonra Ayasofya’da kı-
lınan ilk cuma namazında hutbeyi ben okudum.
Amasya ve Osmancık Medreselerinde tıp, ecza-
cılık ve tasavvuf alanında çalışmalar yaptıktan
sonra Sahn-ı Seman Medreselerinin açılması
üzerine ilmî faaliyetlerime burada devam ettim.
“Maddetü’l-Hayât” adlı eserimde ilk defa bazı
hastalıkların kalıtım yoluyla geçtiğini bazı has-
talıkların ise tohum adını verdiğim mikroplar-
dan kaynaklandığını öne sürdüm. Böylece Louis
Pasteur, Robert Koch gibi batılı bilginlerden çok
daha önce mikroptan bahsetmiş oldum. Bedensel
hastalıkların yanında ruh hastalıklarının da te-
davisiyle uğraşarak başarılı sonuçlar elde ettim.

BEN KİMİM? ....................................................................................................................................

Semerkant Medresesinde ünlü Türk hükümdarı
ve bilim adamı Uluğ Bey’den ve Bursalı Kadızâ-
de Rumî’den matematik ve astronomi dersleri
aldım. “Ay’ın, Toprak Şekillerine Dair Risale-
ler” adlı eserimi Uluğ Bey’e sundum. Semer-
kant Rasathanesinde yöneticilik yaptım. Ancak
Uluğ Bey’in bir suikast sonucu öldürülmesi üze-
rine 1449’da Semerkant’tan ayrıldım. Tebriz’e
giderek Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan’ın
hizmetine girdim. Uzun Hasan’ın görevlendir-
mesi ile İstanbul’a elçi olarak gönderildim. Bu
görevden iki yıl sonra Fatih Sultan Mehmet’in
yaptığı daveti kabul ederek İstanbul’a yerleştim.
Ailem ve öğrencilerimle geldiğim İstanbul’da
200 akçe maaşla Ayasofya Medresesi müder-
risliğine atandım. Yolda hazırladığım “Muham-
mediye” adlı matematik konulu eserimi Fatih
Sultan Mehmet’e sundum. Otlukbeli Muharebesi
sırasında astronomiyle ilgili “Fethiye” adlı risa-
leyi yazdım. İstanbul’un enlem ve boylamını be-
lirlemek için çalışmalar yaptım ve günümüzdeki
değerlere yaklaşık bir değere ulaştım. Astronomi,
Osmanlı Devleti’nde benim çalışmalarımla önem
kazandı ve bu alanda birçok gök bilimci yetişti.

BEN KİMİM? ....................................................................................................................................
182