Page 115 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

XVIII. YÜZYIL
GEVHERÎ
• Kırımlı ve asıl adının Mustafa olduğu tahmin edilmektedir.
• Medrese eğitimi almış, divan kâtipliği yapmıştır. Bilgi Havuzu
• Şiirlerinde Arapça ve Farsça kelime sayısı fazla olduğundan dili çağdaşlarına göre ağırdır.
• Hem aruz hem hece ölçüsüyle yazmış, divan şiirinin etkisinde fazla kalmıştır. Köroğlu, Kayıkçı
• Şiirlerinin genel teması sevgili, rakip, ayrılık, çile, kader çerçevesindeki aşktır. Kul Mustafa,
• Musikiyle ilgilenmiş, şiirleri bestelenmiştir. Araştırmacılar, Gevherî makamı Karacaoğlan,
denilen bir makamının varlığını ortaya koymuştur.
Ercişli Emrah,
Dadaloğlu;
LEVNÎ sadece hece
• Asıl adı Abdülcelil Çelebi olup Edirne’de doğmuştur. ölçüsüyle
• Lale Devri’nde tezhip eğitimi almış, minyatür alanında ilerleyerek nakkaşbaşılığa şiirler yazmış,
yükselmiştir. Osmanlı minyatür sanatının son büyük ustalarındandır. divan şiirinden
• Elde bulunan yirmi kadar şiirinde hem aruz hem hece ölçüsünü kullanmıştır. etkilenmemiştir.
• Âşık edebiyatının en eski ve başarılı örneği kabul edilen Atalar Sözü Destanı
en tanınmış şiiridir.

XIX. YÜZYIL
ERZURUMLU EMRAH
• Erzurumun Ilıca ilçesine bağlı Tanbura köyünde doğmuştur.
• Medrese eğitimi almış, Nakşibendi tarikatının Hâlidiyye koluna bağlanmıştır.
• Gezdiği yerlerde yetiştirdiği öğrencilerle bir âşık kolunun kurucusu olmuştur.
• Divan şiirinden etkilenmiş, şiirlerinde tasavvufi konulara ağırlık vermiştir.
• Dili ağırdır, aruzla yazdığı şiirler fazla olsa da asıl ününü heceyle yazdığı
şiirlerine borçludur.

DERTLİ
• Asıl adı İbrahim olup Bolu’nun Yeniçağa ilçesinin Şahnalar köyünde doğmuştur.
• Şairliğinin ilk yıllarında kullandığı Lütfî mahlasını, aşadığı acı tecrübeler
sonucunda Dertli mahlasıyla değiştirmiştir.
• Divan şiirinin etkisinde kalmış hem hece hem aruzla şiirler yazmıştır.
• Saz üzerine söylediği “Telli sazdır bunun adı” dizesiyle başlayan taşlaması
oldukça ünlüdür.

SEYRÂNÎ
• Kayseri’nin Everek (Develi) ilçesinde doğduğundan Everekli Seyrânî olarak da anılır.
• Medrese eğitimi almış olup badeli âşıklardandır.
• Haksızlıkları, yolsuzlukları, insani zaaf ve kusurları cesaretle dile getirdiği
taşlamalarıyla tanınmıştır.
• Divan şiirinin etkisiyle hece ve aruz ölçüsüyle şiirler söylemiştir.
• Şiirlerinde edebî sanatları, mecazları, cinasları yoğun ve başarılı biçimde
kullanmış; Develi yöresinin mahallî kelimelerine yer vermiştir.

DADALOĞLU
• Asıl adı Veli olup Toroslarda yaşayan göçebe Türkmenlerin Avşar boyundandır.
• Şiirlerinde konargöçer Türkmenlerin dış etkilerden uzak arı Türkçesi görülür.
• Pervasızca söylediği koçaklamalarıyla tanınmış, divan şiirinden etkilenmemiştir.
• Koçaklamalarıyla Köroğlu’nu, güzellemeleriyle Karacaoğlan’ı andırır.

113