Page 119 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

DİVAN EDEBİYATI

XIII-XIX. yüzyıllar arasında etkili olmuştur.
Sanat için sanat anlayışı hâkimdir.
Soyut, kendine has kuralları olan bir edebiyattır.
Aşk, eğlence, tabiat, din gibi temalar işlenir. Bilgi Havuzu
Konu değil söyleyiş ön plandadır. Divan
Genellikle aruz ölçüsü tercih edilir. edebiyatında
Söz sanatı ve mazmunlara sıkça başvurulur. şairler, şiirlerini
Genellikle tam ve zengin kafiye tercih edilir. divan adlı
Ağırlıklı olarak beyit nazım birimi kullanılır. kitaplarda
Konu bütünlüğü değil parça güzelliği esastır. toplamıştır.
Şiirler, nazım biçiminin adıyla anılır.
Farsça, Arapça kelime ve kurallar sıkça kullanılır.
Şiirlere başlık verilmez.
Bilinen ilk divan şairi Hoca Dehhânî’dir.
Şiirlerde genellikle mahlas kullanılır.
Şiir ön planda, nesir ikinci plandadır.
Bilgi Havuzu

Divan şiirinde
Mahallîleşme
Türkîibasit gazel, kaside,
mesnevi, rubai,
* XV ve XVI. yüzyılda etkilidir. * XVI. yüzyıldan sonra şarkı, kıta,
* Arapça ve Farsça etkilidir. terkibibent gibi
kelimelerin yerine Türkçe * Sade bir Türkçeyle eserler nazım biçimleri;
kelimeler tercih edilmiştir. verilmiştir. tevhit, münacat,
* Halk söyleyişine ağırlık * Deyim, atasözü gibi halk naat, methiye,
verilmiştir. tabirlerine yer verilmiştir. mersiye, hicviye
* Divan şairlerince ilgi * Yer yer hece ölçüsü gibi nazım
görmemiştir. kullanılmıştır. türleri sıklıkla
* Tatavlalı Mahremî, Edirneli * Şarkı, bu akımın etkisiyle kullanılmıştır.
Nazmî, Aydınlı Visâlî önemli oluşturulmuştur.
temsilcileridir. * Nedîm ve Enderunlu Vâsıf
önemli temsilcileridir.
Divan Şiirinde
Etkili Olan
Akımlar

Sebkihindi Hikemî Tarz

* XVII. yüzyılda etkilidir. * XVII. yüzyıldan sonra
* İmgeli, çağrışımlı, mecazlı ve etkilidir.
musikili bir anlatım vardır. * Öğretici (didaktik) şiir
* Anlam derinliği söz konusudur. anlayışıdır.
* Yeni kelimelere ve mazmunlara * Duygudan çok akla önem
yer verilmiştir. verilmiştir.
* Hayal, acı, ızdırap temaları * Anlaşılır bir üslup tercih
işlenmiştir. edilmiştir.
* Neşâtî, Nâilî ve Şeyh Gâlip * Nâbî ve Koca Râgıp Paşa
önemli temsilcileridir. önemli temsilcileridir.

117