Page 121 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 121
Divan Edebiyatında Nesir (Düzyazı)
Şiire göre ikinci planda kalmıştır.
Tarih, coğrafya, gezi, din, siyaset vb. konulu eserlerde tercih edilmiştir.
Düzyazıya inşa, düzyazı türündeki esere münşeat, düzyazı yazan kişiye münşi Bilgi Havuzu
denmiştir. Divan nesrinde
Noktalama işaretleri kullanılmamıştır. cümle içinde
Süslü ve sade nesir olmak üzere ikiye ayrılmış, her ikisinin özelliklerini gösteren ve sonunda
nesirlere de orta nesir adı verilmiştir. şiirde olduğu
gibi kafiyeler
kullanılmış,
bunlara seci
(iç uyak) adı
verilmiştir.
Süslü Nesir Sade Nesir
Konudan çok söyleyişe önem Konu ve düşünce ön plandadır.
verilmiştir. Dil, süslü nesre göre sadedir.
Yabancı kelime ve tamlama Secilere pek yer verilmemiştir.
çoktur. Cümleler daha kısa ve anlaşılırdır.
Secilere (iç uyak) yer verilmiştir. Kâbusnâme (Mercimek Ahmet)
Cümleler çok uzundur. Heşt Behişt (Sehî Bey)
Tazarrunâme (Sinan Paşa) Mir’âtü’l-Memâlik (Seydi Ali Reis)
Tuhfetü’l-Harameyn (Nâbî) Seyahatnâme (Evliya Çelebi)
Veysî ve Nergisî’nin eserleri
Divan Nesri Sözlüğü
fütüvvetname: Esnaf örgütlerinin sefâretname: Yurt dışına giden elçilerin
kurallarını belirten eser. gittikleri yerle ilgili izlenimlerini içeren
eser.
hilye: Hz. Muhammed ve dört halifenin
özelliklerini anlatan eser. seyahatname: Gezilip görülen yerlerin
anlatıldığı eser.
kısas-ı enbiyâ: Peygamberlerle ilgili
kıssaların yer aldığı eser. siyasetname: Devlet adamlarına
yöneticilikle ilgili bilgiler veren eser.
menâkıbname: Din büyüklerinin ve
kahramanların olağanüstü yaşamlarını siyer: Hz. Muhammed’in hayatını
anlatan eser. anlatan eser.
pendname: Dinî ve ahlaki öğütler içeren tezkire: Ünlü kişilerin hayatları ve
eser. (Manzum da olabilir.) eserleri hakkında bilgi veren eser.
velâyetname: Evliyaların hayatlarını
anlatan eser.
119