Page 268 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

c) ki’li Birleşik Cümle (İlgi Cümlesi)

I. cümle II. cümle
ki

Cümleler arasında anlam ilgisi kurar.
Yan cümle başta veya sonda bulunabilir.

O kadar memnun oldu ki böyle bir eve, böyle bir cariyeye sahip olmasının
ÖRNEK Râkım Bey için ne büyük saadet olduğunu bin kez tekrar etti.
Temel Cümle

Yan Cümle

(Bu cümle “Böyle bir eve, böyle bir cariyeye sahip olmasının Râkım Bey
için ne büyük saadet olduğunu bin kez tekrar ettiğinden o kadar memnun
oldu.” şeklinde Türkçe söz dizimine çevrilir.)

Bir hafta geçmemişti ki her şeyi, talebemi, kıskançlığı, tanımadığım
Yan Cümle
ÖRNEK (Bu cümle “Bir hafta geçmeden her şeyi, talebemi, kıskançlığı, tanımadığım
rakibimin beni müteezzi eden hatıratını unutmuştum.
Temel Cümle

rakibimin beni müteezzi eden hatıratını unutmuştum.” şeklinde Türkçe söz
dizimine çevrilir.)

ç) İç İçe Birleşik Cümle

Yan cümlesi başka bir cümleyle kurulan birleşik cümledir.

dedi
demiş Bu ifadelerle iç içe birleşik cümleler kurulur.
diyor
der

Konfüçyüs “Yüce insan önce yapacağını yapar, sonra ona göre konuşur.” demişti.
Temel Cümle Yan Cümle Temel Cümle

ÖRNEK (Konfüçyüs’ün sözü diğer cümlenin içinde yer almaktadır. Temel cümlenin
içindeki cümle temel cümlenin nesnesi durumunda bulunduğundan
cümlede tek yüklem vardır.)

Çalıkuşu, “Ne kadar zamanında yetiştin Kâmran, rüzgâr beni sahici çalı kuşları gibi
Yan Cümle
uçuracaktı.” dedi.

266