Page 38 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 38

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ



     Bilgi Havuzu


    2019 yılına                          “Bütün Türk edebiyatını terazinin bir gözüne, Dede Korkut’u
    kadar iki                            öbür gözüne koysanız Dede Korkut ağır basar.”
    nüshası olan ve                                                                          M. Fuat Köprülü
    12 hikâyeden
    oluştuğu
    düşünülen
    Dede Korkut               Destandan halk hikâyesine geçişin ilk eseridir.
    Hikâyeleri,               Müslüman Oğuzların yaşantıları ve geleneklerine
    İran’da yeni bir          dair bilgiler içerir.
    Oğuzname’nin              Bir ön söz ve on üç hikâyeden oluşur.
    bulunmasıyla              XV. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
    artık üç nüsha            Anonim bir eserdir; Dede Korkut, hikâyelerin
    ve 13 hikâye              anlatıcısı bilge bir ihtiyardır.
    olarak kabul              Olaylar, Kuzeydoğu Anadolu ve Azerbaycan
    edilmektedir.             coğrafyasında geçer.
    Dresten                   Hikâyelerde konuşmalar şiir, anlatımlar düzyazı
    ve Vatikan                biçimindedir.
    nüshalarından             Hikâyelerde olağanüstülük ve gerçeklik iç içedir.
    sonraki bu                Hikâyelerde kahramanlık, aşk, boylar arası
    yeni nüshanın             mücadele temaları ele alınır.
    adı Türkmen               Hikâyelerde deyim, atasözü ve secilere yer
    Sahra (Günbed)            verilmiştir.
    nüshasıdır.
    Ayrıca Ankara
    ve Bursa’da da
    Dede Korkut
    Hikâyeleri’ne ait                                     DEDE KORKUT HİKÂYELERİ
    bazı örnekler
    bulunmuştur.
                                        1.   Dirse Han Oğlu Boğaç Han
                                        2.   Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması
                                        3.   Kam Büre Oğlu Bamsı Beyrek
     Bilgi Havuzu                       4.   Kazan Bey Oğlu Uruz’un Tutsak Olması

    Hikâyelerde                         5.   Duha Koca Oğlu Deli Dumrul
    adı geçen                           6.   Kanlı Koca Oğlu Kanturalı
    kahramanlardan                      7.   Kazılık Koca Oğlu Yigenek
    bazıları                            8.   Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi
    şunlardır: Boğaç                    9.   Begil Oğlu Emren
    Han, Banu                           10.  Uşun Koca Oğlu Segrek
    Çiçek, Tepegöz,                     11.  Kazan’ı Oğlu Uruz’un Tutsaklıktan Çıkarması
    Salur Kazan,                        12.  İç Oğuz’a Dış Oğuz’un Asi Olup Beyrek’i Öldürmesi
    Bamsı Beyrek,                       13.  Kazan Bey’in Ejderhayı Öldürmesi [Türkmen Sahra (Gün-
    Bayındır Han,                           bed) nüshasının bulunmasıyla eklenmiştir.]
    Basat, Deli
    Dumrul, Burla
    Hatun, Uruz
    Er, Kan Turalı,
    Dirse Han…

    36
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43