Page 100 - Defterim Coğrafya - 9

Mevsimlik (muson) rüzgârlar, yaz ve kış mevsimlerinde
karalarla denizler arasında esen ters yönlü rüzgârlardır.
Yıl içinde Asya kıtası ile Hint Okyanusu’nun farklı
ısınmasına bağlı olarak meydana gelir. En tipik Yaz musonu Kış musonu
hâliyle Güneydoğu Asya kıyılarında etkilidir.
Ayrıca bu rüzgârlar Avustralya’nın kuzeyi ve YB
Afrika’nın Gine Körfezi’nde de hissedilir. Yaz ve
AB
kış musonları olarak ikiye ayrılır.
Yaz musonu, yaklaşık altı ay boyunca denizden
veya okyanustan karalara doğru eser. Bu rüzgârlar
Asya kıtasının güneydoğu kıyılarına bol yağış
bırakır ve bu bölgede insanların yaşam faaliyetlerinde
belirleyici rol oynar.
Görsel: Muson rüzgârları
Kış musonu, yaklaşık altı ay boyunca karalardan denizlere
veya okyanuslara doğru eser. Bu rüzgârlar yağış oluşturmaz.

Meltemler, gün içindeki basınç farklarına bağlı olarak meydana gelir. Bu basınç farkları, daha çok
karalarla denizler ve dağlarla vadiler arasında kendini gösterir. Bu rüzgârlar dar alanlarda etkilidir ve
genellikle yağış bırakmaz. Deniz-kara ve vadi-dağ meltemleri olmak üzere ikiye ayrılır.

Sıra Sizde

1. Etkinlik: Aşağıda verilen görsellerden ve örnek açıklamadan yararlanarak ilgili boşluklara meltem
rüzgârlarının özelliklerine dair açıklamalar yazınız.

Gündüz Vadi Meltemi
AB AB Gündüz vakti nemin az olduğu yüksek yerler, alçak yerlere göre
çabuk ısınır. Bunun sonucunda yüksek yerlerde AB, alçak yerde ise
YB oluşur. Böylece alçak yerlerden yüksek yerlere doğru bir hava
akımı (vadi meltemi) meydana gelir.
YB

Dağ Meltemi
Gece
YB YB ...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
AB
...................................................................................................................................................

Gündüz Deniz Meltemi

...................................................................................................................................................
AB
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
YB
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

Gece Kara Meltemi

...................................................................................................................................................
YB
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
AB
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
99