Page 95 - Defterim Coğrafya - 9

Notlarım

2. Basınç ve Rüzgârlar
Bilgi Havuzu Dünya’yı çepeçevre saran atmosfer tabakası çeşitli gazlardan oluşmuştur. Hava
küreyi oluşturan bu gazların bir ağırlığı vardır. Yer çekiminin etkisiyle atmosferi
oluşturan gazların yeryüzüne uyguladığı kuvvete atmosfer basıncı denir. Hava
Hava basıncı ilk kez
basıncının birimi milibardır. Standart hava basıncının kuvvet değeri 1013 mb,
1643’te İtalyan bilim
ağırlık değeri ise 1033 gramdır. Atmosfer basıncı barometre ile ölçülür. Basıncın
insanı Torricelli (Toriçelli)
çevresine göre yüksek olduğu alana yüksek basınç, düşük olduğu alana alçak basınç
tarafından ölçülmüştür.
denir.

Tablo: Alçak ve yüksek basınç merkezleri farklı özelliklere sahiptir.
Basınç Türü Alçak basınç (siklon) Yüksek basınç (antisiklon)
Basınç Değeri 1013 mb’ın altında 1013 mb’ın üstünde
Yatay Hava Hareketi Çevreden merkeze Merkezden çevreye

Yükselici Alçalıcı
Dikey Hava Hareketi

Gökyüzünün Durumu Kapalı (Bulutlu) Açık
Yağış İhtimali Yüksek Düşük
Sapma Yönü Kuzey Yarım Küre’de hareket yönünün sağına, Güney Yarım Kü-
re’de hareket yönünün soluna sapar.

İzobar (eş basınç) çizgileri kullanılarak hava basıncı haritaları çizilir.
Y
K
1000 A
1004

1008

A

1008

Y 1016
1012

Y Yüksek basınç
A Alçak basınç
0 500
km İzobar Y
Harita: İzobar haritası örneği (www.mgm.gov.tr’den yararlanılarak hazırlanmıştır.)
94