Page 92 - Defterim Coğrafya - 9
P. 92

Notlarım


         e) Nem

         Atmosferdeki su buharına nem adı verilir. Nem, bir yerin fazla ısınmasını ve
                                                                                                     Bilgi Havuzu
         soğumasını önler. Nem oranının fazla olduğu yerlerde havanın ısınması ve soğuması
         yavaş gerçekleşir. Günlük ve yıllık sıcaklık farkları az olur. Nem oranının az olduğu
         yerlerde ise havanın ısınması ve soğuması hızlı gerçekleşir. Günlük ve yıllık sıcaklık   Meridyenlerin en sıcak
         farkları fazla olur.                                                                   noktalarını birleştiren
                                                                                                çizgiye termik ekvator
         f) Kara ve Denizlerin Dağılışı                                                         denir. Karasallığın ve
                                                                                                okyanus akıntılarının
         Karalar ve denizler farklı ısınma özelliğine sahiptir. Karalar çabuk ısınır, çabuk
                                                                                                etkisiyle termik ekvatorun
         soğur; denizler ise geç ısınır, geç soğur.
                                                                                                büyük bir bölümü Kuzey
                                                                                                Yarım Küre’den geçer.
          g) Rüzgârlar
          Rüzgârlar, geldiği yerin nem ve sıcaklık özelliklerini ulaştıkları alanlara taşır.
          Örneğin Ekvator ve çevresinden esen rüzgârlar, ulaştığı yerlerde sıcaklığı yükseltir.
          Kutuplar ve çevresinden esen rüzgârlar ise ulaştığı yerlerde sıcaklığı düşürür.


         ğ) Diğer Faktörler
         Yeryüzünde su, taş, toprak, kar, bitki örtüsü vb. unsurlar bulunur. Bu unsurlar,
         Güneş ışınlarını yansıtarak veya tutarak sıcaklığı etkiler.


                                                                                                     Bilgi Havuzu



                                                                                                Güneş ışınlarının yere
                                                                                                düşme açısı, sıcak ve
         3. Etkinlik: Aşağıda sıcaklığın dağılışı ile ilgili çeşitli durumlar verilmiştir. Bu
                                                                                                soğuk su akıntıları, kara
         durumların sıcaklığın dağılışını etkileyen hangi faktörün sonucu olduğunu belirleyip   ve denizlerin dağılışı ile
         numaraları ile aşağıda yer alan noktalı yerlere yazınız.                               genel hava dolaşımına
                                                                                                bağlı olarak belirlenen
           1                    2                  3                      4                     iklim kuşaklarına sıcaklık
                                                   Orta kuşak karalarının                       kuşakları denir.
           Erzurum’un Eskişe-       Ekvator’un       doğu kıyılarının batı   İstanbul’da poyrazın
            hir’den daha soğuk   Dünya’nın en sıcak   kıyılarından daha    sıcaklığı düşürmesi
                  olması           yeri olmaması
                                                        soğuk olması
           5                    6                  7                      8
            Muson rüzgârları-     Rize’de havanın   KYK’de yıllık ortala-   Ankara’da yıllık
            nın kış mevsiminde   Bayburt’a göre geç  ma sıcaklığın GYK’den   sıcaklık farkının
          karadan denize doğru   ısınıp geç soğuması    fazla olması       Samsun’dan daha
                  esmesi                                                      fazla olması
           9                    10                 11                    12  Anadolu’nun iç
           Doğu Karadeniz kıyı-  Kuzeybatı Avrupa   KYK’de en sıcak ayın   kesimlerinde buğday
          larına yağmur yağar-   kıyılarının Kanada   karalarda temmuz,    hasadının doğusuna
          ken Kaçkar Dağları’na  kıyılarından daha   denizlerde ise ağustos
                                                                            göre daha erken
               kar yağması          sıcak olması           olması
                                                                               yapılması
          13                    14                 15  Havanın bulutlu   16
           Türkiye’de sıcaklığın   Şanlıurfa’da sam-                       Batı Avrupa kıyıla-
                                                      olduğu gecelerde
          doğudan batıya doğru    yelinin sıcaklığı                        rının, Orta Avru-
                                                      yeryüzündeki ısı
                 artması             artırması                             pa’dan sıcak olması
                                                     kaybının az olması
         A) Yükselti ................................

         B) Nem:. ........................................

         C) Kara ve Denizlerin Dağılışı: ....................................

         Ç) Okyanus Akıntıları: ....................................
         D) Rüzgârlar: ………………………………….
                                                                                                                  91
   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97