Page 91 - Defterim Coğrafya - 9
P. 91
Notlarım
c) Yükselti
Bilgi Havuzu Atmosfer katmanları yerden yansıyan
ışınlarla ısınır. Bu katmanlardan biri
Sıcaklık azalır.
olan troposferde yerden yükseldikçe
Normal koşullarda
sıcaklık, her 100 metrede yaklaşık
troposferde yeryüzünden
0,5 °C azalır. Bunun nedeni
yükseldikçe sıcaklık her
100 metrede 0,5 °C azalır. yeryüzüne yakın olan su buharı ve
Ancak bazı durumlarda karbondioksit gibi gazların sıcaklığı
yerden yükseldikçe sıcaklık tutmasıdır. Bir yerde ölçülen sıcaklık
azalmaz, tersine artar. Bu Sıcaklık artar.
değerine gerçek sıcaklık, bir
olaya sıcaklık terselmesi
yerin yükseltisinin deniz seviyesine
(inversiyon) denir.
düşürülmesiyle hesaplanan sıcaklığa
da indirgenmiş sıcaklık denir.
Görsel: Sıcaklık, yükseltiye bağlı olarak değişir.
yükselti farkı
İndirgenmiş sıcaklık = + gerçek sıcaklık
200
2. Etkinlik: Aşağıdaki tabloda verilen bilgileri kullanarak sizden istenen değerleri
noktalı yerlere yazınız.
İl Merkezleri Yükselti (metre) Gerçek Sıcaklık (°C) İndirgenmiş Sıcaklık (°C)
Aksaray 1000 12 ................
Kastamonu ................ 9 13
Batman 600 16 ................
Denizli 400 ................ 18
ç) Güneşlenme Süresi
Güneşlenme süresi; mevsim, bakı, aydınlanma süresi, bulutluluk oranı ve enleme
göre değişir. Güneş ışınlarının yeryüzünde kalma süresi uzadıkça ısı birikimi artar.
Ancak 6 ay gündüz yaşanan kutuplarda bahsi geçen duruma rağmen sıcaklıklar
düşüktür. Bunun nedeni Güneş ışınlarının kutuplara çok dar açılarla düşmesidir.
d) Okyanus Akıntıları
Okyanuslarda sıcak ve soğuk su akıntıları oluşmaktadır. Ekvator ve çevresinden
gelen akıntılar sıcak, kutuplar ve çevresinden gelen akıntılar ise soğuk karakterlidir.
Doğu Grönland (Grönlend)
Labrador Gulf Stream
Alaska (Galf Sıtrim) Oyaşivo
Kanarya
Kaliforniya
Kuroşivo
Ekvator (0°) Agulhas
Doğu Avustralya
Mozambik
Benguela
Peru (Humbold)
Brezilya
Batı Avustralya
Soğuk okyanus akıntısı
0 2000
Sıcak okyanus akıntısı
km
Harita: Okyanus akıntıları
90