Page 237 - Defterim Fizik - 9

6. Ünite: Elektrostatik
Notlarım

Sürtünme ile Elektriklenme
Birbirine sürtülen cisimler arasında elektron alışverişi gerçekleşir. Elektron alan
cisimde negatif yük fazlalığı oluşurken elektron veren cisimde pozitif yük fazlalı-
ğı oluşur. Elektron alan cisim negatif (-) yük ile yüklenirken elektron veren cisim
pozitif (+) yük ile yüklenir. Sürtünme ile elektriklenen yalıtkan cisimlerde sadece
sürtünen bölgeler yüklenir. Sürtünme ile elektriklenen cisimler, eşit miktarda ve
zıt elektrik yükü ile yüklenir.

Yün parçasına sürtülen iki plastik çubuk negatif (–) yük ile yüklenir ve bu çu-
buklar birbirine yaklaştırıldığında birbirini iter. Yine ipek kumaşa sürtülen iki
cam çubuk pozitif (+) yük ile yüklenir ve bu çubuklar birbirine yaklaştırıldığında
birbirini iter. Bu deney aynı elektrik yükü ile yüklenen cisimlerin birbirini ittiğini
göstermektedir.

Yün kumaş İpek kumaş

Eksi yüklü
plastik çubuklar Artı yüklü
cam çubuklar

a klınızda bulunsun

İletken cisimler de sürtünme ile elektrikle-
nebilir. Her zaman cisimlerin sürtünmeden
önceki ve sonraki yük toplamları eşittir.

Plastik Cam
çubuk çubuk
Yün kumaş İpek kumaş

(a) (b)

Cam çubuk ve plastik çubuk birbirine yaklaştırıldığında birbirini çeker. Bu durum
zıt elektrik yükü ile yüklenen cisimlerin birbirini çektiğini göstermektedir.

a klınızda bulunsun

Cisimlerin birbirine uyguladıkları itme kuvveti
ve çekme kuvveti, doğada birbirinden farklı iki
cins elektrik yükünün varlığını gösterir.

236