Page 238 - Defterim Fizik - 9
P. 238

6. Ünite: Elekrostatik
                                                                                                              Notlarım



                   2. ETKİNLİK


             Şekildeki nötr ve yalıtkan X ve Y cisimleri birbirine sürtülüyor.

                 X               Y
                                            Sürtünme sonucunda X cisminin yükü +27q oldu-
                                            ğuna göre Y cisminin yük değeri ve işareti için ne
                                            söylenebilir?




               Dokunma ile Elektriklenme
            Biri yüksüz, diğeri yüklü ya da ikisi de yüklü cisimler dokunma ile elektrik yü-
            küyle yüklenebilir.
            İletkenlerde  hareketli  yükler  serbest  elektronlardır.  Dokunarak  elektriklenen
            cisimler birbirine temas ettirildiğinde iletken cisimler arasında elektron geçişi
            olur. Cisimler toplam yükü, kapasiteleri oranında paylaşırlar.










                                                                         - -
                               -   -   -   -             -      -


                                                                           e -


            Nötr bir metal küreye negatif yüklü iletken bir çubuk temas ettirildiğinde çu-
            buktan küreye elektron geçişi olur. Elektron kaybeden çubuğun yükü azalır, yük
            işaretinde değişiklik olmaz.



           q                                                             q
            1              q                                              1              q
                    r       2                      r                             r        2
                    1                               1                            1
                                r                           r                                 r
                                 2                          2                                 2





               (a): Dokunmadan önce           (a): Dokunma anı               (c): Dokunmadan sonra


            Birbirine dokundurulan küre şeklindeki iletken cisimlerin yük paylaşımı, kürelerin
            yarıçapları ile doğru orantılı olarak gerçekleşir.
            Kürelerin son yüklerini veren matematiksel model aşağıda gösterilmiştir.



                                (q  + q )                     (q  + q )
                          q 1 =   1   2  . r 1         q 2 =    1  2   . r 2
                                 r +  r                       r +  r
                                 1   2                         1   2



                                                                                                                       237
   233   234   235   236   237   238   239   240   241   242   243