Page 241 - Defterim Fizik - 9

6. Ünite: Elektrostatik

Yüksüz, yalıtkan cisimlerde elektrik yükleri dağınık ve çiftler hâlinde bulunur. Yüklü bir cisim,
yüksüz bir yalıtkana yaklaştırıldığında yük çiftleri yalıtkan madde içinde yer değiştirmeden
düzgün bir şekilde dizilir. Bu olaya yalıtkanlarda kutuplanma denir. Kutuplanma sonucunda
negatif yüklü çubuk, kâğıt parçalarını kendisine doğru çeker. Etki ortadan kalktığında yük
çiftleri eski düzensiz hâline döner.

Çevreyle madde alışverişi yapmayan, sadece enerji alışverişi yapabilen sistemlere kapalı sistem
denir. Kapalı sistemin toplam elektrik yükü sabittir. Buna yükün korunumu kanunu denir. Elekt-
riklenme türlerinin tamamında yük korunumu kanunu geçerlidir.

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki ifadeleri okuyarak kutucukların içlerine doğru ise ‘D’ yanlış ise ‘Y’ harfini yazınız.
Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadenin altına doğrusunu yazınız.

1. Elektron veren nötr cisimde pozitif yük fazlalığı, elektron alan nötr cisimde de ne-
gatif yük fazlalığı oluşur.

2. Sürtünme ile elektriklenen cisimler, eşit miktarda ve aynı cins elektrik yükü ile yük-
lenir.

3. Dokunma ile elektriklenmede sistemde var olan toplam yük, eğer cisimler özdeş ise
cisimler arasında eşit olarak paylaşılır.

4. Herhangi bir kapalı sistemdeki yüklerin cebirsel toplamı daima değişkendir.

6. ETKİNLİK

Aşağıda birbiri ile bağlantılı doğru / yanlış tipinde ifadeler içeren tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğin-
de bir soru verilmiştir. İlk ifadeden başlayarak her doğru (D) ya da yanlış (Y) cevabınıza göre çıkış-
lardan sadece birisini işaretleyerek doğru çıkışı bulunuz.

Bir cismin elektrik yüküyle yüklen-
mesine yapısındaki proton ve elekt- Y
ronlar neden olmaktadır.
D

Yüklü cisimler, nötr cisimlere çekme Birbirine sürtünen cisimler,
kuvveti uygularken yüksüz cisimlerle aynı işaretli ve eşit büyüklükte
arasında bir etkileşim olmaz. bir yükle yüklenir.
Y D Y
D

Toplam yükün her Yüklü bir cisim yük- Birbirine dokundurulan Cisimlerin birbirine dokun-
zaman aynı kalması süz bir cisme yaklaş- cisimler, yük kapasiteleri madan önceki toplam yükü,
durumuna yük koru- tırıldığında yüksüz ile orantılı olarak elektrik doundurulduktan sonraki
numu denir. cisim kutuplanır. yüklerini paylaşır. toplam yüküne eşittir.

Y D Y D Y D Y
D

1 2 3 4 5 6 7 8
240