Page 243 - Defterim Fizik - 9

Ünite 6: Elektrostatik

Elektroskop nötr hâldeyken yaprakları kapalıdır. Yüklendiğinde ise yapraklardaki aynı cins
yükler birbirini iter ve yapraklar açılır. Yüklü olup olmadığı belirlenmek istenen cisim, nötr
durumdaki elektroskopun topuzuna yaklaştırılır ve yaprakların hareketine göre cismin yük
durumu belirlenir.

Bir cismin yüklü olup olmadığını belirlemek için ci-
sim nötr elektroskopun topuzuna dokundurulduğun-
da eğer yüklü ise dokunma ile elektriklenme meydana
gelir. Cisim elektroskopa dokundurulduğunda yaprak-
larda hareket gözlenmezse cisim nötr demektir.

Nötr elektroskopa negatif yüklü bir cisim yaklaştırıl-
dığında etki ile elektriklenme meydana gelir ve nega-
tif yükler yapraklara itilir. Topuzda pozitif yük fazla-
lığı meydana gelir ve son durumda negatif yüklenen
yapraklar birbirini iterek açılır.

Nötr elektroskopa pozitif yüklü bir cisim yaklaştırıl-
dığında etki ile elektriklenme meydana gelir ve yap-
raklardaki negatif yükler topuza çekilir. Yapraklarda
pozitif yük fazlalığı meydana gelir ve son durumda
pozitif yüklenen yapraklar birbirini iterek açılır.

Bir cismin yük cinsini belirlemek için yüklü elektroskop
kullanılır. Yüklü cisim, yüklü elektroskopa yaklaştırıl-
dığında yapraklar hareket ediyorsa cisim yüklüdür.
Yapraklar biraz daha açılıyorsa yapraklardaki yük
miktarı artmıştır. Bu durumda cisim ile elektroskop
aynı yüklüdür.

Yüklü bir cisim, yüklü bir elektroskopa yaklaştırıldı-
ğında yapraklar biraz kapanıyorsa cisim ve elektros-
kop zıt yüklüdür.

Nötr elektroskopa bir cisim dokundurulduğunda yap-
raklar açılırsa cismin yüklü olduğu anlaşılır. Dokunma
ile elektriklenmeden dolayı cisim elektroskop ile yük
paylaşır ve cisim ile elektroskop aynı cins yüklenmiş
olur. Son durumda elektroskopun yaprakları açılır.
Cismin yüklü olduğu anlaşılır ama yük cinsi hakkında
yorum yapılamaz.

242