Page 192 - Defterim Tarih - 9

5. ETKİNLİK: Aşağıdaki tabloda Oğuz Türkleri tarafından kurulan devlet veya siyasi olu-
şumların adları verilmiştir. Bu devlet veya siyasi oluşumların bulunduğu bölgeyi ilgili
kutucuğu “X” ile işaretleyerek belirtiniz.

Anadolu İran Suriye Irak Azerbaycan

a) Büyük Selçuklu Devleti
b) Böriler

c) İldenizliler

ç) Kirman Selçukluları
d) Türkiye Selçukluları

e) Salgurlular

f) İkinci Türk Beylikleri

g) Zengiler

ASYA’DA KURULAN İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ

Karahanlı Devleti (840-1212)
• İlk hükümdarı Bilge Kül Kadir Han’dır.
• Karahanlılar, Asya’da hüküm süren ilk Türk-İslam devletidir.
• Satuk Buğra Han Dönemi’nde İslamiyet devletin resmî dini olmuştur.
• Satuk Buğra Han, İslamiyet’i kabul ettikten sonra Abdülkerim adını almıştır.
• 1042’de Doğu Karahanlılar ve Batı Karahanlılar olarak ikiye ayrılmıştır.
• Doğu Karahanlılar 1211’de Karahitaylar, Batı Karahanlılar ise 1212’de Harzemşahlar
Y tarafından yıkılmıştır.

Gazneli Devleti (963-1187)
• Başkenti Afganistan’daki Gazne şehri olan devlet 963’te Alp Tigin tarafından kurul-
muştur.
• Gazneli Mahmut’a halife tarafından “sultan” unvanı verilmiştir. Gazneli Mahmut sultan
unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır.
• İslamiyet’i yaymak amacıyla Hindistan’a 17 sefer düzenlemiştir.
• Selçuklular ile yapılan Nesâ, Serahs ve Dandanakan Savaşları kaybedilince devlet yıkıl-
ma sürecine girmiştir.
• Gaznelilere 1187’de Afgan asıllı Gurlular son vermiştir.

KARAHANLILAR VE GAZNELİLER DÖNEMİ’NDE TÜRK DEVLET YAPISINDA VE
TOPLUMSAL HAYATTA MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER

• Karahanlılar, İç Asya Türk kültür ve medeniyetini İslam kültür ve medeniyetiyle kay-
naştırarak Türk-İslam medeniyetinin temellerini atmıştır.
• Gazneliler Dönemi’nde Abbasilerin devlet teşkilat sistemi benimsenmeye başlanmıştır.
• Karahanlılar ve Gazneliler Dönemi’nde gelişen Türk-İslam kültürü, Selçuklular Döne-
mi’nde kurumsallaşmasını tamamlamıştır.

189