Page 16 - Defterim TDE 9

4. Etkinlik: Aşağıdaki metinlerin edebî (sanatsal) metin mi yoksa bilgilendirici (öğretici) metin
mi olduklarını belirleyerek altlarındaki boşluklara yazınız.

ORHUN ABİDELERİ

Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk
Türkçe metin. İlk Türk tarihi. Taşlar üzerine
yazılmış tarih. Türk devlet adamlarının mille-
te hesap vermesi, milletle hesaplaşması. Devlet
ve milletin karşılıklı vazifeleri. Türk nizamı-
nın, Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yük-
sek Türk kültürünün büyük vesikası. Türk as-
kerî dehasının, Türk askerlik sanatının esasları.
Türk gururunun ilâhi yüksekliği. Türk feragat
ve faziletinin büyük örneği. Türk içtimai haya-
tının ulvi tablosu. Türk edebiyatının ilk şaheseri.
Türk hitabet sanatının erişilmez şaheseri. Hü-
kümdarâne eda ve ihtişamlı hitap tarzı. Yalın
ve keskin üslûbun şaşırtıcı numunesi. Türk mil-
liyetçiliğinin temel kitabı. Bir kavmi bir millet
yapabilecek eser. Asırlar içinden millî istikameti
aydınlatan ışık. Türk dilinin mübarek kaynağı.
Türk yazı dilinin ilk, fakat harikulade işlek ör-
neği. Türk yazı dilinin başlangıcını milâdın ilk
asırlarına çıkartan delil. Türk ordusunun kuru-
luşunu en az 1250 sene öteye götüren vesika.
Türklüğün en büyük iftihar vesilesi olan eser.
İnsanlık âleminin sosyal muhteva bakımından
en manalı mezar taşları.

Muharrem Ergin, Orhun Abideleri MONNA ROSA

(................................. metindir.) Zambaklar en ıssız yerlerde açar
Ve vardır her vahşi çiçekte gurur
Bir mumun ardında bekleyen rüzgâr
Işıksız ruhumu sallar da durur
Zambaklar en ıssız yerlerde açar
(…)
Yağmurlardan sonra büyürmüş başak
Meyveler sabırla olgunlaşırmış
Bir gün gözlerimin ta içine bak
Anlarsın ölüler niçin yaşarmış
Yağmurlardan sonra büyürmüş başak

Sezai Karakoç, Monna Rosa, Şiirler

(................................. metindir.)

14