Page 181 - Defterim TDE 9

Yazım ve Noktalama Uygulamaları
YAZIM VE NOKTALAMA UYGULAMALARI

ÖRNEK “Bir gökbilimci sadece teleskoptan yıldızları seyir etmez; resim sanatındaki gök yüzünü,

tablolardaki yıldızları da araştırma konusunda kendini sorumlu hisseder.”
Bu cümlede yazım yanlışı bulunan kelimeleri tespit ediniz.

Çözümleme: “gökbilimci, seyir etmek, gök yüzü” kelimeleri yanlış yazılmıştır.
gök bilimci: Bilim ve bilgi sözleriyle kurulan kelimler ayrı yazılır.
seyretmek: Özgün biçimleri tek heceli bazı Arapça kökenli kelimeler etmek, edilmek,
eylemek, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle birleşirken ses düşmesine, ses değişmesine
veya ses türemesine uğradıklarında bitişik yazılır.
gökyüzü: Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine
uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır.

Sıra Sizde

1. Etkinlik: Aşağıdaki cümlelerde yanlış yazılan kelimeleri bulunuz. Bu kelimelerin doğru
şekillerini ilgili boşluklara yazınız.
a) Akşamüstü arkadaşlarla dalga kıranda balık tuttuk.
a)
b) Ustabaşı Recep, bir gece kondu mahallesinde yaşıyordu.
b)
c)
c) Yemeklerde tereyağının yanı sıra ayçiçekyağı da kullanıyorum.
ç)
ç) Önerilen teklifi bir çoğu kabul etmedi.
d)
d) Bir tepeye oturup yeldeğirmenlerini seyrettik.

2. Etkinlik: Aşağıdaki cümlelerin başındaki kutucukları yargılar doğru ise “√”, yanlış ise “X” ile
işaretleyiniz.

DOĞRU-YANLIŞ

“Arnavut kaldırımı, çevre yolu, hava yolu” gibi yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler ayrı
yazılır.
“Niçin” kelimesi ses düşmesine uğradığı için bitişik yazılan birleşik kelimedir.

İki veya daha çok kelimeden oluşmuş il, ilçe, semt vb. yer adları ayrı yazılır.

Somut olarak yer belirten alt, üst ve üzeri sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler
ayrı yazılır.
Hane, name, zade, -zede ile oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır.

179