Page 25 - Defterim TDE 9
P. 25
Aşağıdaki örnek metinleri ve çözümlemeleri inceleyiniz.
Bilgi Havuzu
ANLATIM BİÇİMİ ÖRNEK ÇÖZÜMLEME Bir metinde
Yine dil olarak Yusuf’ta görülen Konu ile ilgili nesnel bilgilere farklı anlatım
en önemli husus Kutadgu Bilig’de yer verilerek okurun biçimleri bir arada
kullandığı cümlelerdir. Cümle bilgilendirilmesi amaçlandığı kullanılabilir.
tekniği açısından bakınca şairin için açıklayıcı anlatım
Açıklayıcı
Türkçenin kendisine özgü, kullanılmıştır.
Anlatım
yabancıya bakmayan ve yabancı
tesiri görülmeyen cümleler
kullandığını görürüz.
Kemal Yavuz, Bir Ömrün Yazıları
Kâğıtta bir “rüzgârgülü” çiziliydi. Gözleme yer verilmiş,
Doğu ile güney arasından dümdüz görülenler gerçeğe bağlı
bir hat yürütülmüş, yanına 4-2-8 kalınarak aktarılmıştır.
Betimleyici rakamı yazılmıştı. Hat bir noktada Rüzgârgülünün, okurun
Anlatım (Nesnel) kırılıyor, 3 rakamıyla işaretlenmiş zihninde gerçekte olduğu gibi
küçük bir mesafe aldıktan sonra canlandırılması amaçlandığı
bir yıldızla nihayet buluyordu. için anlatımda nesnel
Refik Halid Karay, Yeraltında Dünya Var betimleme kullanılmıştır.
Bahar günleri bu eski dünyanın Gözlemler, yazarın duyum
gençlik neşesinin sabahıdır. Bahar ve hislerine bağlı sanatlı
erişince toprağın her tarafı bir anlatımla aktarılmıştır.
Betimleyici baştan ayağa tazelik kesilerek Anlatımda sanatsal bir
Anlatım “Dünya öldükten sonra yeniden aktarım amaçlandığı için
(İzlenimci / Öznel dirilir.” sırrı aşikâr olur. O kuru izlenimci (öznel /sanatsal)
/ Sanatsal) kuru ağaçlar -mahşere tesadüf betimleme kullanılmıştır.
etmiş kemikler gibi- yeniden can
bulmaya başlar.
Namık Kemal, İntibah
Annem tulumbadan su çeker, elimi Bir olay; eyleme, kişilere,
yüzümü yıkardı. Sonra vagonun zaman ve mekâna bağlı
gölgesine çekilip fasulye ayıklardı. olarak aktarılmıştır.
Ben oralarda oynar, kargalara Anlatımda okuru olayın
Öyküleyici
taş atardım. Öğleye doğru posta içinde yaşatmak amaçlandığı
Anlatım
katarı geçer, onun ardı sıra için öyküleyici anlatım
bir marşandiz çuflaya puflaya kullanılmıştır.
istasyona girerdi.
Mustafa Kutlu, Uzun Hikâye
Edebiyatta, şunu getirmenin, Yazar, şiirle ilgili genel
bunu götürmenin anlamı yoktur. bir kabule karşı kendi
Gerekli olan, iyi ve değerli bir fikrini savunarak okurun
Tartışmacı yapıt yaratabilmektir. Şunu, düşüncesini kendi fikri
Anlatım bunu götürüp getirmenin yönünde değiştirmeyi
sanat olduğunu bizim edebiyat amaçladığı için burada
tarihçilerimiz çıkarmıştır ortaya. tartışmacı anlatım
Sâlah Birsel, Şiirin İlkeleri kullanılmıştır.
23
Yazma Süreci