Page 55 - Defterim TDE 9

Çözümleme

Forsa Hikâyesindeki
Kara Memiş (forsa, ihtiyar esir, eski kahraman), Kara
Kişiler
Memiş’in oğlu Turgut ve askerler
Kırk yıllık esaretten sonra Kara Memiş’in oğluna ve Türk
Olay Örgüsü
askerlerine kavuşması ve düşmanla mücadele etmek istemesi
Mekân Forsanın esir hayatı yaşadığı yer ve gemi

Zaman Kırk yıl, ilkbahar
Anlatıcı ve Bakış Açısı Üçüncü kişi ve ilahi bakış açısı

Zorlu esir hayatıyla mücadelenin yanı sıra ümit ve
Çatışma
ümitsizlik çatışması
Kara Memiş’in gemileri görüp askerlere doğru koşması ve
Karşılaşma
konuşması

2. Örnek

Ben iki üç ayak merdiveni çıkarak odama girdim. Derhâl yatağın üzerine oturarak
yüzümü ellerimle kapadım. Düşünceler kafama bir sel gibi hücum ediyordu:
Bu kadın kapıya bir şey söylemek için gelmişti. Müthiş ayazda belki saatlerce beklemişti…
İki gün evvel çamaşırımı yıkadığı hâlde bana çamaşırım olup olmadığını sordu… Maksadı
meydanda idi. Kadını böyle açıkça dilenecek hâle getirdiğim hâlde aptal gibi hiçbir
şey anlamamıştım. Daha doğrusu kafamı bir şey anlamaktan menetmiştim. Rahatımın
kaçacağından korkarak bir sersemlik zırhının içine saklanmıştım. Artık kendi kendimden
utanıyordum. Birkaç kere ayağa kalktım. Aynaya bakmak, orada göreceğim zavallı
çehreye tükürmek istedim. Bu kadarına cesaret edemedim. Kendi kendime: “Ne
yapabilirdim? Elimden ne gelirdi? Ben kimim ki?” diyor fakat yine kendim “Hiç olmazsa
kaçmazdın… Hiç olmazsa dinlerdin. Kim olursan ol… Dünyada kendisi için hiçbir şeyi
olmayan bir insanın bile başkalarına yardım edecek bir şeyi vardır… Hiç olmazsa bir tek
sözü…” diye cevap veriyordum.
Bütün gün kafam böyle şeylerle uğraştı. Kadından ve çocuğundan ziyade kendi
zavallılığımla meşguldüm. Aylardan beri içinde boğulduğum rahat alakasızlık bir anda
süpürülüp gitmişti. Bütün insanlar gibi ıstıraba karşı zayıf olan bir insandım; merhamet,
aciz ve korkudan mürekkep bir insan…
Sabahattin Ali, Bütün Öyküleri 2

Çözümleme: Bu parçada anlatıcı, kendisinin çamaşırlarını yıkayan ve kendisinden
yardım isteyen bir kadına sırt çevirdiği için vicdan azabı duymakta ve iç çatışma
yaşamaktadır. İç çatışma iyilik-kötülük tezadı üzerine kurulmuştur.

Öykü bir oturuşta okunacak kadar kısa olmalıdır.
Edgar Allan Poe (Edgar Elın Po)

53