Page 70 - Defterim TDE 9

BAKIŞ AÇISI VE ANLATICI

BİRİNCİ KİŞİ

ANLATICI

Bilgi Havuzu ÖYKÜLEYİCİ ÜÇÜNCÜ KİŞİ
METİNLERDE BAKIŞ
Kurmaca
AÇISI VE ANLATICI
metinlerde HÂKİM
anlatıcı, yazarın
kurguladığı BAKIŞ AÇISI KAHRAMAN
hayalî bir kişi
iken bilgilendirici
GÖZLEMCİ
metinlerde
yazarın kendisi
yani gerçek Anlatıcı: Öyküleyici Bakış Açısı: Öyküleyici
kişidir. metinlerde olayları, eserlerde anlatılanların
durumları okura aktaran yansıtıldığı ve görüldüğü
yazarın kurguladığı hayalî noktadır. Hâkim,
kişidir. Genellikle birinci ve kahraman ve gözlemci
üçüncü kişi olarak görülür. olarak üç türü vardır.
Bilgi Havuzu
Okuyucuyu
“Konuşan kim?”
sorusunun cevabı
anlatıcıya, “Gören Hâkim Bu bakış açısında anlatıcı her şeye hâkimdir.
kim?” sorusunun (Tanrısal / İlahi) Kişilerin geçmişlerini, gelecekte neler yaşayacaklarını
bilir; düşüncelerini okuyup niyetlerini sezer. Olay
cevabı bakış Bakış Açısı
veya durumları üçüncü kişi anlatımıyla aktarır.
açısına götürür.

Bu bakış açısında anlatıcı, olay veya durumları
Kahraman hem yaşar hem anlatır. Kahramanlardan biridir.
Bakış Açısı Olay veya durumları birinci kişi anlatımıyla
Bilgi Havuzu aktarır.

Bir metinde
birden fazla bakış
açısı bulunabilir. Gözlemci Bu bakış açısında anlatıcı, olay veya durumları
tarafsız ve nesnel biçimde bütün kahramanlara
Anlatıcının (Müşahit)
eşit mesafeden aktarır. Olay veya durumları
değişmesi bakış Bakış Açısı
genellikle üçüncü kişi anlatımıyla sunar.
açısının da
değişmesini sağlar.

Birden, hep düşündüklerini bıraktı, Fotika'yı hatırladı. O da artık hastalanmıştı.
O da artık yatağından pek az çıkıyordu. Bu kızcağızı çok severdi. Balıkesir
depreminde ölen karısına benzeterek hatta bazı akşamlar, mancınıklar
ÖRNEK yüzüne bakarak pek çok acımış; kızın nazik ve uysal bakışları düşkün tavırları
boşalınca, ağlardı. Onun fabrikaya ilk girdiği gün ince endamına, hafif, soluk

karşısında acıması yavaş yavaş sevgi derecesini bulmuştu.
Refik Halit Karay, Memleket Hikâyeleri

Çözümleme: Bu parçada anlatıcı; kahramanın düşüncelerini, geçmişini
bildiğinden hâkim bakış açısı kullanılmıştır.

68
Bakış Açısı ve Anlatıcı