Page 85 - Defterim TDE 9
P. 85

İSİMLER (ADLAR)




            Canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, çeşitli durumları bildiren kelimelere isim
            (ad) denir. İsimler aşağıdaki kavram şemasında görüldüğü gibi sınıflandırılır:


                                                      İSİMLER



                 1. Varlıklara
                Verilişine Göre        2. Varlıkların
                                      Oluşlarına Göre
                                                           3. Varlıkların
                                                          Sayılarına Göre          4. Yapısına
                     Özel İsim                                                        Göre
                                         Somut İsim
                                                               Tekil İsim
                     Cins İsim
                                                                                      Basit İsim
                                         Soyut İsim
                                                               Çoğul İsim

                                                                                    Türemiş İsim
                                                               Topluluk
                                                                 İsmi

                                                                                    Birleşik İsim




                                                     İSİM (AD)


                                         1. Varlıklara Verilişine Göre
            a) Özel İsim: Bir tek varlığa, bir tek kavrama verilen isimdir. Özel isimlerin ilk harfleri
            büyük harfle yazılır.
                  Türkiye, Ankara, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kabataş Lisesi, İslam, Türkçe,
                  Ayşe, Yedi Meşale, Kiralık Konak, Mehmet Âkif Ersoy, Ağrı Dağı, Neptün vb.

            b) Cins İsim: Aynı türden varlıkları karşılayan sözcüklerdir.
                  Ev, okul, ağaç, balık, sevgi, hayal, boncuk vb.

                                        2. Varlıkların Oluşlarına Göre
            a) Somut İsim: Beş duyu organının herhangi biriyle algılanabilen varlıkların isimleridir.
                  Ağaç, ev, okul, kalem, ateş, ısı, koku, rüzgâr, ışık, ses vb.

            b) Soyut İsim: Beş duyu organından herhangi biri ile algılanamayan varlıkların isimleridir.
                  Akıl, zekâ, sevgi, hayal, inanç, kahramanlık, keder, korku, hatıra, bilinçaltı vb.

                                        3. Varlıkların Sayılarına Göre
            a) Tekil İsim: Tek bir varlığı karşılayan isimlerdir.
                  Gözlük, kalem, huzur, aşk, güzellik, deniz, duvar vb.


            b) Çoğul İsim: Aldığı çokluk ekiyle (-lar / -ler) birden çok varlığı karşılayan isimlerdir.
                  Ağaçlar, gözlükler, güzellikler, çocuklar, sevgiler vb.


            c) Topluluk İsmi: Çokluk ekini almadığı hâlde birden çok varlığı karşılayan isimlerdir.
                  Orman, millet, aile, grup, takım, sürü, ordu, bölük, jüri, heyet, kurul, kafile vb.

                                                                                                                        83
            İsimler (Adlar)
   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90