Page 53 - Ekonomi (Tüm Kitap)

• Makineli tarım özendirildi.
• Topraksız köylüye toprak verecek toprak reformu çıkarıldı (1929).

b) Sanayi Alanında
• 1926’da Teşvik-i Sanayii Kanunu çıkarıldı.
• 1933’te beş yıllık kalkınma planının hazırlanmasıyla ekonomide planlı döneme geçildi.
• Önceden açılan Uşak Şeker Fabrikasının yanı sıra Kayseri, Malatya ve Bursa’da tekstil, Bey-

koz’ da deri, Paşabahçe’de cam, İzmit’te kâğıt fabrikaları açıldı.
• 1931’de ağır sanayiye geçilmesiyle Karabük Demir-Çelik fabrikaları kuruldu.
• MTA ve Etibank’ın kurulmasıyla maden, petrol arama ve işletme çalışmaları hızlandı.
c) Ticaret Alanında
• Tüccara kredi vermek maksadıyla Türkiye İş Bankası kuruldu. Ticaret özendirildi.
• 1926’da Kabotaj Kanunu çıkarıldı. Bu kanunla denizlerimizde gemi işletme, avlanma vb.nin

Türkiye’ye ait olduğu belirtildi. Ulaştırma, demir yolları, kara yolları, deniz yolları, bayındırlık
gibi alanlarda da millî hakimiyeti ve bütünlüğü sağlayacak gelişmelere önem verildi.
ç) Sağlık Alanında
Sağlık Alanında ise Halkçılık ilkesi doğrultusunda önemli adımlar atıldı. Cumhuriyetin ilk yıl-
larında sağlık alanındaki en büyük sıkıntı olan sıtma ve verem hastalıklarına karşı etkin mücadele için

hastaneler yapıldı.
Atatürk sonrası dönemde ülkemizin karşı karşıya kaldığı ekonomik sıkıntıların, iktisadi ilkele-
rin göz ardı edilmesi sonucunda meydana geldiği görülecektir. Bunun yanında Atatürk’ün iktisat an-
layışını ve ülke ekonomisini ilgilendiren konulardaki görüşlerini çeşitli doktrin akımlarına bağlamaya
çalışmak yanlış bir yaklaşımdır. Çünkü Atatürk, görüşlerini hiçbir zaman doktrinlerle sınırlamamıştır.
Yeni akımlara kendisi kaynak olmuş ve sadece iktisadi değil birçok alanda Türkiye Cumhuriyeti’ne

bir yön çizmiştir. İktisadi alanda çizdiği yönün ana esasını ise ekonomik bağımsızlık ve ekonomik
istikrar prensipleri oluşturmuştur. Bunun nasıl gerçekleşeceğini de kendi dönemindeki uygulamala-
rıyla bizzat göstermiştir. Atatürk, ülkelerin yükselmesinde iktisadi koşulların kesin bir rol oynadığını
söyleyen bir devlet adamıdır ki İstiklâl Savaşı’nı izleyen günlerde askerî zaferleri iktisadi zaferlerin
izlemesi gerektiğini kesin bir direktif olarak ifade etmiştir. Atatürk’ün iktisat siyasetindeki ana hedef

ise hiç kuşkusuz ekonomik kalkınmadır. Ancak bu kalkınmanın dış borçla, karşılıksız para basılarak,
ekonomik bağımsızlığı terk ederek ve ekonomik dengeleri gözetmeden gerçekleştirilmeye çalışılma-
sına şiddetle karşı çıkmıştır. Zaten Atatürk döneminde bu tür uygulamalara gidilmediğini görmekte-
yiz. Atatürk, özellikle para değerinin istikrarına büyük önem vermiştir. Sorumluluk yılları boyunca
enflasyon eğilimlerine karşı durmuş ne Kurtuluş Savaşı’nda ne de savaş sonrasında karşılıksız para
basılmasına izin vermemiştir. Atatürk’ün bedenen aramızdan ayrılışına kadar Türkiye’de enflasyon

problemi yaşanmamıştır.
https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/dergi/pdf/der62m1.pdf/11.10.2018

Ders İçi Etkinlik

Atatürk ilkelerinden hangisi ekonomiyle doğrudan ilgili-
dir? Sınıfta arkadaşlarınıza söyleyiniz.

51
51