Page 37 - Coğrafya

9 Coğrafya

Yağış
Türkiye’de yağış miktarı ve dağılışında; dağların kıyıya uzanış doğrultusu, yükselti, denize olan uzaklık,
çevresindeki basınç merkezlerinin etkisi gibi faktörlerin etkisiyle belirgin değişimler yaşanır . Türkiye'nin
yer şekilleri yağış miktarının çok kısa mesafelerde farklılaşmasına neden olur. Örneğin Karadeniz kıyıla-
rında sıradağların kıyıya paralel uzanması ve yükseltisinin fazla olması, kuzeybatı yönlü rüzgârların de-
nizden karaya doğru taşıdığı nemli hava kütlelerinin iç kesimlere ulaşmasını engeller. Bu durum, Rize’de
yağış miktarının artmasını sağlarken Gümüşhane’de yağış miktarının azalmasına neden olur.
Türkiye’nin yıllık ortalama yağış miktarı 600 mm civarındadır. Bu miktar, Rize’de 2.300 mm iken Kon-
ya (Karapınar) çevresinde 300 mm civarındadır.
Türkiye’de kış yağışları genel olarak cephesel kökenlidir. İlkbahar ve yaz yağışları genelde yükselim ya-
ğışları şeklindedir. Karadeniz ve Akdeniz kıyıları ile yüksek kesimlerde orografik yağışlar görülmektedir.

Bulunduğu enlem derecelerine göre Türkiye’nin geneli Akdeniz iklimi bölgesindedir. Ancak özel ko-
şullar (denizlere olan uzaklık, yükselti, dağların kıyıya uzanış doğrultusu, çevresindeki basınç merkezleri
vb.), Türkiye’nin her yerinde Akdeniz ikliminin etkili olmasını engellemiştir. Türkiye’de ılıman kuşakta
etkili iklim tiplerinin bire bir aynısını ya da değişmiş hâlini görmek mümkündür. Bunlar; Akdeniz iklimi,
Karadeniz iklimi, karasal iklimler (İç Anadolu karasal iklimi, Doğu Anadolu karasal iklimi, Güneydoğu
Anadolu karasal iklimi, Trakya karasal iklimi) ve geçiş iklimleridir (Harita 1.16).

Harita 1.16: Türkiye'de iklim tiplerinin dağılışı haritası

36