Page 64 - Coğrafya

Coğrafya 10

(Yaşam Süresi)
100
90 84
80 72 Ortalama yaşam süresi, ülkelerin sağlıktaki seviyeleri
70
59 ile doğrudan ilişkili ve gelişmişliğin göstergelerinden biri-
60
50 dir. Dünyadaki ortalama yaşam süresi 2015 yılı Birleşmiş
40 Milletler verilerine göre 72 yıldır. Gelişmiş bir ülke olan
30
20 Japonya'da ortalama yaşam süresinin 84 yıl, az gelişmiş
10 bir ülke olan Nijer'de ise 59 yıl olduğu görülmektedir
0 (Grafik 1.3).
Japonya Dünya Nijer
Grafik 1.3: Ortalama yaşam süreleri (Dünya Bankası, 2015)

Nüfusun yaş gruplarına dağılımı, ge-
nel olarak üç gruba ayrılır. 0-14 yaş gru- %27 0-14 yaş
bu çocuk nüfus, 15-64 yaş grubu yetişkin
nüfus, 65+ yaş grubu ise yaşlı nüfus ola-
rak ifade edilir (Grafik 2.3). Ülkelerdeki
aktif nüfus oranının önemi; nüfusun aile
tipleri, nüfus hareketleri ve iş gücü ka- %65 15-64 yaş
pasitesi gibi özellik lerin yanı sıra eğitim,
sağlık, gıda vb. alan larda tüketime bağlı
olarak ticari hareketlili ği en fazla etkile-
yen yaş grubu olmasından kaynaklan-
maktadır. 0-14 yaş aralığındaki nüfus ile %8
65 yaş üzeri nüfusa bağımlı nüfus denir. 65+ yaş
Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfus olarak ta- Grafik 1.4: Dünya nüfusunun yaş gruplarına dağılımı (BM, 2015)
bir edilen 65 yaş üzeri nüfus, gelişmemiş
ülkelerde ise çocuk nüfus olarak tabir Okuryazar oranı, ülke kalkınmasında etki-
edilen 0-14 yaş grubu oransal olarak fazladır. li olan bir başka faktördür. İyi eğitim görmüş
nitelikli iş gücü, günümüz dünyasında büyük
önem taşımaktadır. Bir ülke nüfusuna ait okur-
(%) yazar oranının yüksek olması ge lişmişlik ölçüt-
100 100 95 leri arasında değerlendirilmektedir. Dolayısıy-
86 la günümüzde gelişmiş ülkelere bakıldığında
80 eğitim-öğretim çağındaki nüfusa ait okuryazar
oranının oldukça yüksek olduğu görülür. ABD,
60
Japonya ve Avrupa ülkelerinde okuma yazma
40 33 oranı %100'e yakınken Mali, Çad, Somali ve
26 Tanzanya gibi ülkelerde ise bu oran %50'nin
20 altına düşmektedir (Grafik 1.5). Ayrıca eğitim
seviyesi yüksek olan ülkeler, sahip olduğu ni-
0 telikli iş gücü sayesinde bilgi ve teknolojiyi de
Dünya Çad Mali Polonya Endonezya
ileri düzeyde kullanabilmektedir. Bu tür ülke-
lerin kalkınmasında genç ve nitelikli iş gücünün
Grafik 1.5: Okuma çağındaki nüfusun okuryazarlık oranları (BM, 2015)
fazlalığı önemli rol oynamaktadır.
63