Page 32 - Felsefe

Felsefe 11

5. Descartes’a göre var olmasaydık şüphe edemez- 8. Felsefe tarihinde bazı düşünürlerin toplum ta-
dik. Bu bizim edinmiş olduğumuz ilk doğru bilgidir. sarımları kurguladıklarını görmekteyiz. Thomas
Öyle ki şüphe etmek düşünmeye, düşünmek ise More’un “Ütopya”sı, Campanella’nın “Güneş Ülke-
var olmaya yeter bir kanıttır. si” yeryüzünde gerçekleşmesi mümkün olmayan
devlet tasarımları üzerine yazılmış eserlerdir.
Buna göre ulaşılan ilk doğru bilgi aşağıdakiler-
den hangisiyle açıklanabilir? Filozofları bu tarz bir toplum tasarımına iten dü-
şünce aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Araştırmaların bilimsel verilerle desteklenmesi
B) Akla dayalı ispat yöntemleri kullanılması A) İnsanların yaşam standardını yükseltme isteği
C) Elde edilen verilerin doğaüstü güçlere dayan- B) İnsanlar arasındaki çatışmanın giderilmesi
dırılması düşüncesi
D) Bilinen akıl yürütme yöntemlerinin kullanılması C) İdeal bir toplum düzeni kurma hayali
E) Düşünme yetisi ile duyu verilerinin yorumlan- D) İnsana verilen değerin artması düşüncesi
ması E) İnsanların özgür olma isteği

6. Descartes mutlak doğru bilgiye açık ve seçik bir 9. Descartes’a göre doğruluk, hiçbir kuşkuya ve anla-
biçimde bilinmeyen her şeyden şüphe ederek şılmazlığa yer vermeden, hem bize kendisini zorla
ve adım adım ilerleyerek ulaşılabileceğini söyler. kabul ettiren, zorunlu olarak bilincine vardığımız
Bu tür bir bilgiye ulaşmak için her şeyden kuşku hem de kendisini diğer bilgilerden ayırdığımız bil-
duymaya, kendini açık seçik duyurmayan her ginin özelliğidir.
şeyi reddetmeye karar verir. Bu noktada kuşku
duymayacağı tek bir şey olduğunu söyler: “Kuşku Buna göre Descartes, bilginin doğruluğunu
duyduğumdan kuşku duymadığım gerçektir.” aşağıdakilerden hangisine dayandırmaktadır?

Bu parçadan hareketle Descartes ile ilgili aşa- A) Yararlı olmasına
ğıdakilerden hangisi söylenebilir? B) Açık ve seçikliğine
C) Gerçeklikle uygunluğuna
A) Kuşkuyu amaç edindiği
D) Kendi içinde tutarlı olmasına
B) İki farklı töz kabul ettiği
E) Çoğunluk tarafından kabul edilmesine
C) Açık seçik mutlak bilgiye ulaşabildiği
D) Apriori bilgilerin varlığını kabul ettiği
E) Nesneler dünyasının varlığını araştırdığı
10. Spinoza’ya göre, eğer aşağı doğru akan bir su dü-
şünebilen bir varlık olsaydı, kendi özgür istenci ve
iradesiyle aşağı doğru akmakta olduğunu düşünür-
7. Descartes’ın “Ne biliyorum? Ne kadar bilebilirim? dü. Karar verme durumumuzu başka bir açıdan da
Hangi bilgilere güvenebilirim?” şeklindeki soruları- özgürlük olarak kabul edemeyiz. Çünkü kararları-
na karşılık; Spinoza “İnsan için iyi yaşam nedir? Bu mız çoğunlukla hafıza denilen yapının etkileriyle
yaşamı en iyi şekilde yaşamamı sağlayacak olan oluşur. Spinoza’ya göre hafızaya hâkim olabildi-
nedir? Yaşamımı sürekli mutlu ve kutlu yüce bir ğimiz söylenemez. Spinoza için özgürlük, insanın
sevinç içinde sürdürmemi sağlayacak olan şeyler kendi doğasında mevcut olan zorunluluklara uyma-
nelerdir? Bunu nasıl elde edebilirim?” gibi sorular sı durumudur.
olmuştur.
Bu parçaya göre özgürlük aşağıdaki ifadeler-
Buna göre Descartes ve Spinoza’nın sırasıyla den hangisiyle açıklanabilir?
aşağıdaki felsefe alanlarından hangisiyle ilgi-
lendiği söylenebilir? A) Hafızayı kullanmadır.
B) Doğayla bütünleşmektir.
A) Siyaset felsefesi – din felsefesi
C) Hafızaya hakim olmaya çalışmaktır.
B) Bilgi felsefesi – ahlak felsefesi
D) Zorunluluğun tanınmasıdır.
C) Bilgi felsefesi – siyaset felsefesi
E) Çevreye uyum sağlamaktır.
D) Ahlak felsefesi – bilgi felsefesi
E) Varlık felsefesi – ahlak felsefesi
Cevap Anahtarı:
1-D, 2-A, 3-B, 4-B, 5-B, 6-C, 7-B, 8-C, 9-B, 10-D

31