Page 45 - Felsefe

Felsefe 11

Marx, “İnsan doğaya ne kadar yabancılaşırsa o kadar toplumsal-
laşır, ne kadar toplumsallaşırsa da o kadar kendine yabancılaşır.”
Hegel felsefesine yapmış olduğu itirazın yanı sıra materyalizm
ve pozitivizm düşüncelerinden etkilenen Marx, sosyalist düşün-
cenin öncülerinden biri olmuştur. Marx’ın görüşleri diyalektik
materyalizmdir. Marx, baş aşağı olduğunu düşündüğü Hegel’in
diyalektik düşüncesini ayakları üzerine çevirdiğini ifade ederek
diyalektiği ekonomi temelinde insanlık tarihine uygulamıştır.
Dolayısıyla Hegel’in tarihsel idealizmini, ekonomi temelinde tarih-
sel materyalizme dönüştürmüştür.

20. Yüzyıla
Doğru
Oluşan Bazı
Felsefelerin
Etkileri
Sören Kierkegaard, “Ne olduğun gerçeğiyle yüzleş çünkü seni
değiştirecek olan şey odur.”
19. yüzyıl itibarıyla Almanya’da Hegel felsefesine karşı çıkan
diğer bir filozof da Sören Kierkegaard’tır. Bu filozofun önemi sa-
dece Hegel felsefesine itirazda bulunması değil 20. yüzyıl felse-
fesini etkilemesi ve onun için de varoluşçu felsefe akımının ön-
cülerinden biri olmasıdır. Kierkegaard’ın Hegel’e eleştirisi, genel
olarak Hegel’in felsefesinde bireyin öznel olarak var olma şansının
olmadığı yönündedir. Hegel’in akılla gerçeği birbirine eşlemesi
noktasında nesnel bir sistem kurduğunu ve bu sistemde öznel bir
varoluşa yer vermediğini belirtir. Dolayısıyla Kierkegaard, nesnel
gerçeklik görüşünün karşısına öznel gerçeklik görüşünü çıkarır.
Ona göre gerçek olan varoluştur.

18-19. yüzyıl felsefi tartışmaları; 20. yüzyıl felsefesinde pozitivizm, diyalektik materyalizm ve varo-
luşçuluk felsefelerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu felsefeler, aynı zamanda çağdaş felsefede bazı ana
akımlara dönüşmüştür.

44