Page 42 - Felsefe

Felsefe 11

KONU KAVRAMA TESTİ

1. 18. yüzyıl felsefesi eleştirel akla ve deneye dayanır. 4. J. Locke, insan zihnine bilgilerin nereden geldiğini,
Bu çerçevede 18. yüzyıl filozofları metafizik konuların zihnin nasıl dolduğunu ya da donatıldığını sorar.
yer almadığı felsefi konuları ve soruları tartışmıştır. “Aklın ve bilginin bütün malzemelerine zihin nereden
ve nasıl sahip olur?” sorusuna tek bir sözcükle ce-
Buna göre 18. yüzyıl felsefi düşüncesi için aşa- vap verir: “Deneyden.” Ona göre, bütün bilgimiz de-
ğıdaki yargılardan hangisi söylenebilir? neyde temelini bulur ve kendisini deneyden türetir.
A) Fizik ötesi konuları araştırır. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan
B) Eleştiriye kapalı bir felsefedir. hangisine ulaşılamaz?
C) Rasyonel temelde ortaya çıkmıştır.
D) Deneysel düşünceyi kabul etmez. A) İnsanın bilgisinin kaynağı tecrübelerdir.
E) Olgusal alanı incelemeye değer bulmaz. B) Zihnimizde deneyimden bağımsız bilgi yoktur.
C) Akıl yürütme yetisi deneyimle kazanılır.
D) Bilinen her şey sonradan kazanılmıştır.
2. 18. yüzyıl felsefesinde Descartes’ın etkisi yadsına- E) Zihinde bulunan bazı kavramlar doğuştandır.
maz. Onun düşüncelerinin etkisinin yaşadığı dönem-
le sınırlı olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu
nedenle 18. yüzyılı anlamak için kendinden önceki 5. Aydınlanma, insanın dünyasını algılamada ve bi-
yüzyılları da anlamak ve değerlendirmek gerekir. çimlendirmede geleneklere bağlı kalmaktan kurtu-
lup kendi aklı ile hayatını aydınlatmaya girişmesidir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Buna bir de Kant’ın klasikleşmiş Aydınlanma tanı-
mını ekleyelim. Kant’a göre: “Aydınlanma, insanın
A) 18. yüzyıl felsefesini anlamak için 17. yüzyıl felse-
fesini anlamak gerekir. kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmayış du-
rumundan kurtulup aklı kullanmaya başlamasıdır”.
B) 18. yüzyıl felsefesi önceki yüzyıllardan bağımsız
olarak gelişmiştir. Ona göre, insan bu duruma aklın kendisi yüzünden
C) 17. yüzyıl felsefesi sonraki dönemleri çok fazla değil, onu kullanmaması yüzünden düşmüştür çün-
etkilemiştir. kü insan şimdiye kadar aklını kendi başına kullana-
D) 18. yüzyıl felsefesini anlamak demek felsefeyi mamış, hep başkalarının kılavuzluğunu aramıştır.
anlamak demektir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi aydın-
E) 18. yüzyıl düşünürlerinden biri de Descartes’tır.
lanma düşüncesine uygundur?

A) Doğru eylem geleneklere uygun olandır.
3. Hegel, varlığın temeline her şeyin özü olarak salt B) Davranışı belirleyen otoritelerdir.
kavramsal yapıya sahip “Tin”i yani mutlak ruhu koyar. C) Dini kaynaklar, en önemli kılavuzdur.
Hegel “Tin”i gelişen dinamik bir süreç olarak açıklar.
D) Hayat, aklın kullanılması ile anlamlanır.
Hem doğa hem de insan tez, antitez ve sentez sı-
E) İnsanı mutsuz eden aklın kendisidir.
ralamasıyla işleyen diyalektik bir gelişme sonucunda
ortaya çıkar. Hegel tez aşamasına akılsal kavramsal
yapıdaki ‘Tin’i, antitez aşamasına gerçeklikten yoksun
duyusal dünyayı yani doğayı koyar. Doğanın çelişkili
yapısı içinde tutsak kalan “Tin”, özgürlüğünü kazan-
mak için insanla birlikte sentez aşamasına yükselir ve
sonunda felsefi çabayla yeniden kavram haline dönü-
şerek kendine geri döner.

Parçada sözü edilen bu görüş aşağıdaki kav-
ramlardan hangisi ile adlandırılır?

A) Diyalektik materyalizm
B) Mekanik materyalizm
C) Diyalektik idealizm
D) Öznel İdealizm
E) Dualizm

41