Page 69 - Tarih

Tarih 10. Sınıf

5.5. GÜCÜNÜN ZİRVESİNDE OSMANLI

Yavuz Sultan Selim’in oğlu ve onuncu Osmanlı padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı Devle-
ti’nde en uzun süre tahtta kalan padişahtır. Kırk altı yıllık iktidarı, devletin en ihtişamlı dönemi olmuştur.
Yaşadığı çağda Avrupa’da Sultan Süleyman; “Muhteşem” veya “Büyük Türk” olarak isimlendirilmiştir. XIX.
yüzyıl Osmanlı kaynaklarında, adalet alanında taviz vermemesi ve özellikle devletle toplum yapısına dair
kanunları uygulamaya koyması nedeniyle I. Süleyman için “Kanuni” unvanı kullanılmaya başlanmıştır.

Belgrad’dan Haçova’ya Osmanlı Zaferleri

Kanuni’nin tahta çıktığı dönemde Avrupa’da
çok önemli gelişmeler yaşanmaktaydı. Al-
manya’da Martin Luther (Görsel 5.10) adın-
da bir rahip, Katolik kilisesini hedef alan
bir bildiri yayınlamış ve büyük taraftar top-
lamıştır. Luther’in çalışmaları sonucunda
Avrupa’da yeni bir mezhep olarak ortaya
çıkan Protestanlık, toplumu ve idarecileri
sarsmaya başlamıştır. Böylesine bir dö-
Görsel 5.10
nemde Şarlken (V. Karl) Kutsal Roma-Germen İmparatoru olmuştur. Martin Luther ile
Avrupa’da Katolik dünyası bölünme tehlikesiyle karşı karşıya kalınca İmparator Şarlken’in tartışması
papa ve İmparator Şarlken, Martin Luther ve taraftarlarına karşı mü- (Temsilî)
cadeleye başlamıştır. Dolayısıyla Kanuni tahta çıktığında Avrupa’da
mezhep kavgaları başlamak üzeredir.

Şarlken (Görsel 5.11), başta Fransa olmak üzere Avrupa’nın tamamını
hâkimiyeti altına alma politikası izledi. 1521’de Hristiyan dünyasının
iki büyük hükümdarı Şarlken ile I. Fransuva arasında başlayan savaş
ile Avrupa iki cepheye ayrıldı. Avrupa’daki bu siyasi durum, Osmanlı
Devleti’ne Avrupa ile doğrudan ilgilenme ve kendisine karşı oluşabi-
lecek bir Haçlı birliğinin parçalanmasına imkân sağladı.

Kanuni için batıda gazanın devam edebilmesi, Hristiyan dünyasının
iki önemli kalesi olan Belgrad ve Rodos’un alınmasına bağlıydı. Bu
sebeple bizzat padişahın komuta ettiği ordu, 1521’de Belgrad’ı fethetti.
Bu fetihle Orta Avrupa’nın önemli bir kilidi açılmış oldu. Osmanlıların
Avrupa’daki kara seferleri için Belgrad, askerî merkez hâline geldi.
Kanuni, ikinci hedefi olan Rodos’u da 1522’de fethetti. Böylece Mısır
ve İstanbul yolu üzerindeki önemli bir engel ortadan kalkmış oldu. Her
şeyden önemlisi Rodos’un alınmasıyla Akdeniz’e yönelik yapılacak Görsel 5.11
harekâtlar için de yeni bir askerî merkez oluştu. Şarlken (Temsilî)

Mohaç Meydan Savaşı (1526)
Avrupa’da 1521’de Şarlken ile I. Fransuva arasında başlayan savaş iyice kızışmış ve 1525’te Fransa Kralı
I. Fransuva yenilerek esir düşmüştü. Fransa kralının annesi Osmanlı padişahına başvurarak oğlunun
kurtarılması talebinde bulunmuş, Kanuni de fiilî yardımda bulunacağı sözünü vermişti.
Habsburglara karşı Macaristan’ı bir üs olarak kullanmak isteyen Kanuni, Macaristan üzerine sefere çıkmıştır.

68