Page 11 - Felsefe10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE Felsefeyi Tanıma

1.2.2. FELSEFİ DÜŞÜNCENİN ÖZELLİKLERİ
Bilgi, insan yaşamının sürdürülebilmesinde başta gelen varoluş koşullarından biri olup insanın bin-
lerce yıllık uğraşısının ürünüdür. Bu durum; farklı yaşam katmanları, uzmanlık alan bilgilerinin bazı
ortak özellikleri ve sürekliliği olduğunu göstermektedir. Kesin bir sınıflandırma mümkün olmasa da
felsefi düşünce tarzına atfedilen, üzerinde uzlaşılmış belli başlı özellikler şu şekilde sayılabilir: sorgu-
lama (sorun odaklı), merak etme, şüphe duyma, eleştirel olma, refleksif (düşünümsel) olma, yığılımlı
ilerleme, rasyonel olma (akıl temelli), sistemli olma, tutarlı olma ve evrensel olma (Şekil 1.5).

Evrensel Olma Sorgulama
Evrensel Olma Sorgulama
Tutarlı Olma Merak Etme
Merak Etme
Tutarlı Olma

Şüphe Duyma
Felsefi Düşünce Şüphe Duyma
Sistemli Olma Felsefi Düşünce
Sistemli Olma

Hayret Etme
Rasyonel Olma Hayret Etme
Rasyonel Olma

Refleksif Olma Eleştirel Olma Yığılımlı İlerleme
Refleksif Olma Eleştirel Olma Yığılımlı İlerleme
Şekil 1.5: Felsefi düşüncenin özellikleri

Sorgulama Felsefi düşüncenin en önemli ve ayırt edici özelliği sorgulayıcı olmasıdır.
Sorgulama Felsefede bir problemi çözmenin ilk adımı soru sormaktır. Sorgulama; bir amaca
yönelik, soruları sistemli bir şekilde sorarak anlamaya çalışma ve gerçeğe ulaşma
çabasıdır. Sokrates’e göre hayatın anlamı ve değeri onun sorgulanmasıyla başlar.

Merak Merak, insanı yeni arayışlara sürükleyen zihin durumudur. Merak; bilim ve
Etme
Merak felsefenin temelinde yer alan, zihni harekete geçiren bilme isteğidir. Merak eden
Etme insan, bu merakı sayesinde sorgulamaya ve gerçeğe ulaşmaya çabalar. Felsefede
merak, yaşamı tanımayı istemek ve onu anlamaya çalışmak olarak da anlaşılabilir.

Şüphe Felsefi şüphe, yeni sorulara kapı açar ve dünyaya farklı bir bakış geliştirmeye
Duyma olanak sağlar. Bir düşünceyi körü körüne kabul etme, felsefeye uygun olmayan
Şüphe bir tavırdır. Felsefi tavır, bilginin akılsal denetlemeye tabi tutulup mantıklı hâle
Duyma
gelmedikçe doğru kabul edilmemesidir. Bu nedenle ilk adım şüphe etmektir. Felsefi
şüphenin belli bir amacı ve sistemi vardır, gelişigüzel değildir.

Hayret
Etme
Hayret
Etme
21

Yığılımlı
İlerleme
Yığılımlı
İlerleme