Page 39 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 3.Ünite

3.3.2. Biyolojik Çeşitliliğin Yaşam İçin Önemi
Biyolojik çeşitlilik; ekosistem çeşitliliğini, tür çeşitliliğini ve bir türe ait genetik çeşitliliği ifade etmekte-
dir. Ekosistem çeşitliliği; bir bölge veya alandaki tüm canlıların cansız çevre ile oluşturduğu yaşam sistemle-
rinin birbirinden farklı oluşunu ifade etmektedir. Canlı türlerinin çeşitlilik bakımından zenginlik göstermesi
tür çeşitliliğini, aynı canlı grubundaki (aynı türdeki) bir bireyin diğerinden farklı olması da genetik çeşitliliği
oluşturmaktadır.
Türkiye biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Dünyanın sadece belirli bir
bölgesinde veya alanında yaşama imkânı bulan ve sadece oraya özgü canlı türlerine endemik canlı denir.
Ülkemiz endemik tür açısından ılıman kuşakta yer alan birçok ülkeden daha fazla çeşide sahiptir. Türkiye’de
yaklaşık olarak 15 000 bitki türü olduğu bilinmektedir. Bunların 11 000’inin tohumlu bitkiler olduğu söylen-
mektedir. Bu bitkilerin 3925’i sadece ülkemizde yetişmektedir.
Dünyanın iki büyük kuş göç yolu üzerinde olması nedeniyle ülkemiz, kuşların beslenme ve üreme alanı
olması açısından önem taşımaktadır. Türkiye’nin Akdeniz ve Ege kıyılarındaki bazı habitatlar Akdeniz foku
(Monachus monachus = monakus monakus), deniz kaplumbağası (Caretta caretta = karetta karetta) ve yeşil
deniz kaplumbağası (Chelonia mydas = kelonya midas) gibi nesli tehlikede olan türlere barınma ortamı sağ-
lamaktadır (Görsel 3.62 ve 3.63).
Omurgasızlar, özellikle de böcekler, dünyada olduğu gibi ülkemizde de en geniş canlı grubunu oluş-
turmaktadır. Türkiye’de 60 000-80 000 arasında omurgasız hayvan türü olduğu tahmin edilmektedir. Bugü-
ne kadar, bunların yaklaşık 1/3’ü tanımlanabilmiştir. Tanımlanmış bu türler içinde en geniş grubu böcekler
oluşturmaktadır. Türkiye denizlerinde 700’e yakın omurgasız canlı grubu bulunmakta olup bunlar arasında
sünger, mercan gibi ekonomik değeri olan türler mevcuttur.

Görsel 3.62: Akdeniz foku Görsel 3.63: Deniz kaplumbağası

Sır a Siz de

Biyolojik çeşitlilik açısından bakıldığında Türkiye’nin neredeyse küçük bir kıta özelliği gösterdiği söylenmektedir. Ül-
kemizin bu kadar yüksek oranda biyolojik çeşitlilik göstermesinin ve endemik tür sayısının fazla olmasının nedenleri
neler olabilir? Araştırarak sınıf ortamında arkadaşlarınızla tartışınız.

Bunları Biliyor musunuz?

Sülükler eski çağlardan günümüze kadar bazı hastalıkların tedavisinde kullanılır. Tıbbi sülükle-
rin farklı birkaç türü bulunur. Türkiye dünyada sülük ihraç eden önemli ülkelerden biridir. Sülüklerin
tükürük bezi salgıları çeşitli biyoaktif maddeler içerir. Bu salgıların ağrı giderme, ödem çözme ve kan
basıncını düşürme gibi etkileri vardır.

131