Page 105 - Fen Lisesi Fizik 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE KUVVET VE HAREKET

ÇALIŞMA KÖŞESİ 73

Cevap
Ağırlığı 10 G olan içi dolu K sandığı sürtünme kat-
sayısı 0,5 olan eğik düzlem üzerinde G X ağırlığına
sahip X makarası ile G ağırlıklı makaraların kulla-
nıldığı sistemde dengede tutulmak istenmektedir.

F
X

K

53˚

Dengeyi sağlayan en küçük F kuvvetinin X
makarasının ağırlığı G X ’e oranı kaçtır?
c
c
c
c
^ sin53 = cos 37 = 0,8; sin37 = cos 53 = 0,6 h
( g = 10N/kg)

d) Vida
Vidalar, metal çubuklar üzerine belli bir eğim verilerek dişler açılarak
elde edilen, montaj işlemlerinin vazgeçilmez malzemelerindendir.
Dişlilere verilen eğim genellikle, saat ibreleri yönünde döndürüldük-
lerinde montaj için kullanıldığı malzemenin içinde yol alacak şekilde
seçilir. Vidaların kendi ekseni etrafında bir tam tur döndürülmesiyle
aldığı yola vida adımı denir. Vida adımı a ile gösterilir, birimi m’dir.Vi-
daların döndürülerek malzemelerin içinde ilerlemesi sırasında malze-
meler tarafından gösterilen bir direnme kuvveti ile karşılaşır. Direnme
kuvvetine direnç kuvveti denir ve R ile gösterilir, birimi N’dır. b

Direnç kuvvetinin R olduğu bir tahta blok üzerine adımı a olan bir
vida monte edilmek istenmektedir (Görsel 1.48). Kuvvet kolu b olan 9
F
alyana, saat ibreleri yönünde F kuvveti uygulanarak bir tam tur attırı- a
lıp döndürülmektedir. Enerjinin korunumu ilkesine göre F kuvvetinin
b yarıçaplı dairesel yörünge çevresi ile çarpımı kadar yaptığı iş, R R
kuvvetinin a yolu ile çarpımıyla elde edilen işe eşittir. Bu eşitlikten
Görsel 1.49: Monte edilen vida
yararlanarak F ve basit makinelerde taşınan yük olarak kabul edilen
R arasında

F2$ r $ b = R a$
F a eşitliği elde edilir.
=
r
R 2b

183