Page 106 - Fen Lisesi Fizik 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE KUVVET VE HAREKET

Vida adımı a ve 2 r b çevre uzunluğu arasında 2 $r b 2 a olduğundan vida, kuvvetten kazancın yoldan
kaybın olduğu bir basit makine türüdür.
Vidanın aldığı yol yalnızca vida adımına ve tur sayısına bağlıdır.

F, R, a ve b’nin büyüklüğü vidanın kuvvet kazancını etkiler. Vida, her turda a kadar yol alacağından, vida-
nın aldığı yol h ile sembolize edildiğinde n tur atan bir vidanın aldığı yol

h = n∙a eşitliği ile bulunur.

Örnek: Vida adımı 0,5 cm olan vida, 5 N’lık kuvvetle kol uzunlu-
ğu 5 cm olan alyan kullanılarak mobilyaya monte edilmektedir.
Buna göre mobilyanın direnç kuvveti kaç N’dır?
^ r = 3h

Çözüm: Mobilyanın uyguladığı direnç kuvveti

F2$ $ r $ b = R a$
523510 =$ $ $ $ 2 - R $ 510$ 3 -
15 10 =$ 1 - R $ 5 10$ 3 -
15 10$ 1 -
R =
510$ 3 -
R = 300 N bulunur.

5 K L
Örnek: K vidası 3 tur, L vidası tur döndürüldüğünde vidaların
2
2
ilerleme oranı h /h = olmaktadır.
K L
5
a a
Buna göre vidaların vida adımları a /a oranı kaçtır? K L
K L
Çözüm: K ve L vidalarının vida adımları oranı
h = N K $ a
K K
5
h = N L $ a N = 3 N =
K
L L L 2
K L
h K = N K $ a K
h N L $
L a L
2 3a$ K
5 = 5 a K a L
2 $$ a L
a K 1
a = 3 bulunur.
L

184