Page 27 - Fen Lisesi Fizik 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE KUVVET VE HAREKET

ÇALIŞMA KÖŞESİ 39

Durmakta olan 5 kg kütleli cisme uygulanan kuv- Cevap
vet konum grafiği şekilde verildiği gibidir. Cisim
sürtünmesiz yatay düzlemde doğrusal bir yörün-
ge izlemekte ve kuvvet hareket süresince yörün-
geyle aynı doğrultuda uygulandığına göre
F (N)

5
= 0
v 0
0 10 70 100 x (m)
F
m
K
−30

a) Cisim harekete başladıktan kaç metre
sonra yön değiştirmiştir?
b) Cismin son hızı ve yönü nedir?
c) Cismin başlangıç noktasına olan uzaklığı
nedir?

Örnek: Hız-zaman grafiği verilen 10 kg kütleli cismin kuv- v (m/s)
vet-konum grafiğini çizerek 16 s’lik hareketi süresince üzerin-
40
de yapılan toplam işin kaç joule olduğunu bulunuz.

Çözüm: Cismin kuvvet-konum grafiği çizilmesi için hız-zaman 0 t (s)
5 9 13 16
grafiğinin altındaki alanlar hesaplanarak yerdeğiştirmeler bulunur.
Buna göre cisim,
(0-5) s aralığında, x = 40∙ 5 =100 m
1 2 −60
(5-9) s aralığında, x = 40∙4 = 160 m
2
(9-13) s aralığında, x = 40∙ 4 = 80 m
3 2
(13-16) s aralığında, x = − 60∙ 3 = −90 m v (m/s)
4 2
yer değiştirmeler yapmıştır. 2 a
40
Hız-zaman grafiğinin eğimi ivmeyi vereceğinden ivme değerleri
^ 40 - h
0
(0-5) s aralığında, tan a = a = = 8 m/s 2 x 1 x 2 x 3
1 1
^ 5 - h a 3 a
0
0 1 t (s)
^ 40 - 40h 5 9 13 4 a 16
(5-9) s aralığında tan a = a = = 0 x 4
2 2
^ 9 - h
5
^ 0 - 40h
(9-13) s aralığında tan a = a = = −10 m/s 2
3 3
^ 13 - h −60
9
^ 60 - h
0
2
(13-16) s aralığında tan a = a = = −20 m/s olur.
4 4
^ 16 - 13h
105