Page 21 - Fen Lisesi Fizik 9 | 4.Ünite

Bir hareketlinin öteleme kinetik enerjisi ile yer çekimi potansiyel enerjisi veya esneklik potansiyel enerjisi
toplamına mekanik enerji denir. Sürtünmesiz sistemlerde mekanik enerji toplamı sabit kalır. Sürtünmeli
sistemlerde ise mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür bu yüzden cisim en sonunda durgun hâle gelir.

Birim zamanda harcanan enerjiye güç denir. Güç büyük değerde olursa birim zamanda yapılan iş (veya
enerji değişimi) fazla olur ya da aynı iş daha kısa zamanda yapılır.

Enerji türleri uygun sistemler aracılığı ile birbirine dönüştürülebilir. Dönüşüm sürecinde sistemin yapısı
gereği bazen amaç dışı enerji türleri de üretiliyor olabilir. Dönüşümün yüzde olarak amaç doğrultusunda
gerçekleşen kısmına verim denir.

Enerji, canlıların var olabilmelerini ve hayatlarını sürdürebilmelerini sağlayan önemli bileşenlerden biridir.
İnsan hiç hareket etmese bile bünyeyi oluşturan sistemlerin çalışabilmesi için enerji harcar, aktivitesi arttıkça
enerji ihtiyacı da artar. Besinler enerji ihtiyacını karşılarken vücut için gerekli olan protein, vitamin ve mine-
ral gibi başka ihtiyaçları da karşılar. Bu sebeple besin grupları yaşa, cinsiyete ve aktivite durumlarına göre
dengeli oranlarda tüketilmelidir.

Enerji kaynakları, yerine konulma süreleri dikkate alınarak yenilenebilir ve yenilenemez kaynaklar olarak
sınıflandırılmıştır. Sürdürülebilir bir çevre için yenilenebilir kaynaklar çeşitlendirilmeli ve çoğaltılmalıdır.

KAVRAM YANILGISI

Bu ünitedeki konularla ilgili en sık rastlanılan kavram yanılgıları şöyle sıralanabilir:
• Enerji kullanılır, azalır veya tükenir.
• Hareket etmeyen hiçbir cisim enerjiye sahip değildir.
• Bir cisme etki eden kuvvet cisim hareket etmese de iş yapar.
• Enerji, bir türden diğer türe dönüşürken kaybolur.
• Yer çekimi potansiyel enerjisi, potansiyel enerjinin tek türüdür.
• Bir cisim düşmeye bırakıldığında yer çekimi potansiyel enerjisinin tamamı aynı anda kinetik ener-
jiye dönüşür.
• Enerji bir kuvvettir [4.5].

107