Page 18 - Fen Lisesi Fizik 9 | 4.Ünite

OKUMA METNİ

Con Ahmet’in Makineleri

Eskiden öyle derlerdi devridaim makinelerine. Şimdilerde adları değişse de, bedavadan enerji sağla-
yacak düzenek meraklılarının sayısıyla, bunları elbet günün birinde çalıştıracakları konusundaki inanç
ve azimleri aynen yerinde duruyor. (ABD) Lock Haven Üniversitesi’nin hazırladığı sanal Çalışamaz Maki-
neler Müzesi, böyle makinelerle dolu. Ama hiçbiri çalışmıyor. Çünkü makinelerin mucitleri, bazı temel
fizik ilkelerini unutmuşlar ya da dikkate almamışlar. Siteyi yöneten emekli fizik profesörü Donald Sima-
nek, (Danıld Simanek) düzeneklerden birçoğunu tarih kitaplarından aktarmış. Ötekileri de siteyi ziyaret
edenler göndermişler. Prof. Simanek, fiziğin temel kurallarından yararlanarak müzedeki her parçayı tek
tek inceliyor ve neden çalışamayacağını açıklıyor. Bazılarını açıklamadan önce de ziyaretçileri tasarım-
daki ve arkasında yatan düşüncedeki hataları bulma konusunda kendilerini sınamaya çağırıyor. Sitedeki
köşelerden birinde de devridaim makinelerine itki sağlayan yanlış bilgiler sıralanarak düzeltiliyor [4.3].

Kitabı pdf dosyası üzerinden inceliyorsanız ekran görün-
tüsüne tıklayınız (Sayfa 46).

4� 5� Enerji Kaynakları

Günlük hayatın parçası hâline gelmiş eylemlerin neredeyse tamamında enerji dönüştürülmektedir. Isınmak,
serinlemek, araçla seyahat etmek, müzik dinlemek, televizyon izlemek vb. gibi faaliyetlerle farkında bile
olmadan enerji harcanır. Toprakta besinleri üretmek, işlemek ve nakletmek için de enerji gerekir. Milyonlar-
ca konutta ve endüstriyel amaçlarla kullanılan enerji de dikkate alındığında enerjinin önemi hakkında fikir
oluşacaktır.

Enerji, dünya siyasetinin belirleyici faktörlerinden biridir. Bu stratejik güce sahip olmak, üretimine yön ver-
mek amacıyla büyük acılara yol açan savaşlar yaşanmaktadır. Devletler gelecekteki tahmini nüfus değerleri-
ne ve enerji ihtiyaçlarına göre enerji politikalarını belirler ve strateji planlarını oluşturur.

Ülkemizde 2016 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre 261,7 TWh elektrik enerjisi üretil-
miştir (Şekil 4.14). Bu üretimin kaynaklara göre dağılımı grafikte gösterilmiştir. Bu, dünya üretiminin %1.1'ine
ve 17. üretim sırasına denk gelmektedir [4.4].

Rüzgar
Diğer 5,56%
3,40% Hidrolik
26,20%

Kömür
32,44%

Doğal gaz + LNG
32,40%

Şekil 4�14: 2016 yılı enerji kaynakları dağılım grafiği

104