Page 16 - Fen Lisesi Fizik 9 | 4.Ünite

Yaş, cinsiyet, aktivite vb. faktörler günlük gereken enerji miktarını
belirlemede etkilidirler. Tablo 4.2’de bazı besinlerin enerji değerleri ile
bu besin enerjilerinin verilen aktivite seçeneklerinde ne kadarlık bir
sürede tüketilebileceği belirtilmiştir. Besinlerin kalori değerini bilerek MERAKLISINA
dengeli bir beslenme programı oluşturulabilir ve fiziksel aktiviteler Türkiye Beslenme ve Fiziksel Aktivi-
planlanabilir. te Piramidi 12-18 Yaş

Tablo 4�2: Bazı Besinlerin Enerjilerinin Aktivitlerle Harcanma Süreleri [4.2]
Enerji Yavaş Hızlı
Besin Adı Miktar Değeri Yürüyüş Yürüyüş Futbol Bisiklet Yüzme
(dk)
(dk)
(dk)
(kalori) (dk) (dk)
hamburger ekstra büyük boy 660 118 81 73 141 71
patates kızartması büyük boy kutu 410 73 50 45 88 44
mısır cips büyük boy (88 g) 436 50 34 31 60 30

kola kutu (300 ml) 149 27 18 16 32 16
gazlı portakal içeceği kutu (330 ml) 112 20 14 12 24 12

poğaça (peynirli) 1 adet (50 g) 185 33 23 20 40 20
kaşarlı tost 2 orta boy tost ekmeği ile 240 43 29 26 51 26

profiterol 1 porsiyon (200 g) 416 74 51 46 89 45
yaş pasta 1 orta boy dilim 395 71 48 43 85 42
sebze çorbası orta boy kepçe (210 g) 90 16 11 10 19 10

şehriye çorbası orta boy kepçe (200 g) 115 21 14 13 25 12

ayran 1 bardak (200 ml) 70 13 9 8 15 8
çay (2 şekerli) küçük çay bardağı 20 4 2 2 4 2
haşlanmış yumurta 1 tam 70 13 9 8 15 8

pekmez 1 tatlı kaşığı (5 g) 20 4 2 2 4 2
baklava 1/2 porsiyon (80 g) 240 43 29 26 51 26

komposto 1 orta boy kase (230 g) 200 36 24 22 43 21
4� 4� Verim

Sanayide ve günlük yaşantımızda kullandığımız makineler, bazı türdeki
enerjileri dönüştürerek, başka türde enerji elde etmek üzere kurgulanmış-
tır. Bu dönüşüm sürecinde makine veya sistemin yapısı gereği bazı amaç
dışı dönüşümler de gerçekleşir. En genel amaç dışı dönüşüm sürtünme
kaynaklı ısı enerjisidir. Örneğin bir akkor lambanın ışık üretme yöntemi;
lambanın içindeki flaman denilen dirençli telden akım geçirip, yüksek
sıcaklıklara ulaştırarak gözle görülür ışık yaymaktır (Görsel 4.5). Burada
harcanan elektrik enerjisinin ışık enerjisine dönüşen kısmından daha faz-
lası ısı enerjisine dönüşmektedir. Eğer 100 J elektrik enerjisi harcanıp 80 J
ısı ve 20 J ışık enerjisi üretiliyorsa bu lamba için %20 verimlidir denir.

Görsel 4�5: Ampul içindeki flaman

102