Page 17 - Fen Lisesi Fizik 9 | 5.Ünite

Isı iletim hızının matematiksel modeli etkinlikten elde ettiğiniz sonuçlara göre

D Q = - kA$ $ D T olmalıdır.
D t L

2
A: İletim doğrultusuna dik kesit alanını (m )
D T: Ortamlar arası sıcaklık farkını (K)
D t: Süreyi (s)
L: İletim doğrultusundaki mesafeyi (m)
D Q: Aktarılan ısı enerjisi miktarını (J)
k: Maddenin ısı iletim katsayısını (W/m.K) ifade eder.

5� 4� 3� Yaşam Alanlarında Enerji Tasarrufu

Maddenin özü olan enerji, modern insan için, güzel evler ve yaşamı konforlu hale getiren, binlerce kilometre
uzaklara gidebilmenin bir yoludur. Başka bir ifadeyle Dünya’da olan biteni anlamanın, bir bakıma var olma-
nın aracıdır. Aynı zamanda enerji, insanlığın temel ihtiyaçlarının karşılanmasında, insanın ortalama ömür
süresinin uzatılması ve hayat standartlarının yükseltilmesinde birincil derecede bir gereksinim olarak kabul
edilmektedir. Türkiye'nin tükettiği temel enerji kaynakları, doğalgaz, kömür, petrol ve hidrolik enerjidir.
%87’si fosil yakıtlardan, %13’ü yenilenebilir kaynaklardan sağlanmaktadır. Enerji kaynaklarından sağlanan
bu enerji, genel olarak bina sektöründe, sanayide, ulaşımda ve güç üretim sektöründe kullanılmaktadır

Ne yazık ki; enerji kaynakları sonsuz değildir. Bu nedenle enerji tasarrufu kullanım alanları düşünüldüğünde
enerji tasarrufu önem kazanmaktadır.

Enerji tasarrufu, üretimde, konforda ve iş gücünde herhangi bir azalma olmadan enerjiyi verimli kullanmak
ve israf etmemektir. Enerji tasarrufu enerji ihtiyacının azaltılması şeklinde değil gereksiz enerji tüketimi ve
kayıpların azaltılması, aynı işi daha az enerji ile yapmak olarak düşünülmelidir.

Yakın zamana kadar ülkelerin gelişmişliğinde en önemli kriterlerden biri enerji tüketimiydi. Bir ülke ne kadar
fazla enerji tüketiyorsa o kadar fazla üretim yaptığı ve refah düzeyinin yüksek olduğu kabul edilirdi. Bugün
ise bu değerlendirme geçerliğini yitirmiş durumdadır. Artık gelişmişlik, ülkelerin ne kadar çok enerji tüket-
tiğiyle değil, ne kadar az enerji harcayarak ne kadar çok ürettiğiyle ölçülmektedir. Yani enerji yoğunluğu
düşük ülkeler gelişmiş ülke olarak kabul edilmektedir. Bu durum enerji yoğunluğu yüksek olan ülkeler düşük
olan ülkelere göre çok daha pahalı yaşıyor, çok daha pahalı üretim yapmak zorunda kalıyor demektir.

Türkiye’de enerjinin yaklaşık %33’ü binalarda kullanılmaktadır. Binalarda tüketilen enerjinin büyük kısmı
(%70-90) ısıtma ve soğutma amaçlı, geriye kalan kısım (%20-30) ise aydınlatma ve elektrikli cihazlarda kulla-
nılmaktadır. Dolayısıyla enerjinin büyük kısmının binalarda tüketildiği düşünüldüğünde bu alanda yapılacak
basit enerji tasarrufu önlemleri, aile ve ülke ekonomisine, ülkenin enerji bağımlılığının azaltılmasına, çevre
ve hava kirliliğinin önlenmesine, Dünya fosil yakıtlarının korunmasına, küresel ısınmanın yavaşlatılmasına
katkı sağlayacaktır.

Konutlarda enerjinin verimli kullanılabilmesi için ısı kayıplarının azaltılması, yani ısı yalıtımının yapılması
gerekir. Binaların yalıtımına yönelik öneriler aşağıda maddelendirilmiştir.

• Isı yalıtımı, binayı kışın sıcak, yazın soğuk tutar. Bu nedenle binalarda yalıtımla %25’ ten %50’ ye varan
oranlarda yakıt tasarrufu sağlanabilir.

• Çatı ve duvar yalıtımının (izolasyonun) yapılması, çift cam veya ısıcam olan pencerelerde ısı kaybı yarı
yarıya azaltabilir.

• Evlerde kapı ve pencerelerin hava ve nem sızdırmazlığı yalıtım süngeri, plastik bant, pencere contası vb.
malzemelerle sağlanması yaklaşık % 15-20 oranında bir enerji tasarrufu sağlayabilir [5.1].

129