Page 43 - Fen Lisesi Kimya 10 | 1. Ünite

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE
KİMYASAL HESAPLAMALAR

ÖRNEK
Ca(k) + 1/2 O (g) ͢ CaO(k) tepkimesine göre 20 g Ca ve 20 g O
2 2
gazı tam verimle tepkimeye girdiğinde
a) Sınırlayıcı bileşen hangi maddedir?
b) Hangi bileşenden kaç gram artar?
c) En fazla kaç gram CaO oluşur? (O:16, Ca:40)

ÇÖZÜM
͢
Ca(k) + 1/2 O (g) CaO(k)
2
Kütle oranı: 40 g 16 g 56 g
Başlangıç: 20 g 20 g
¯
Değişim: 20 g 8 g + 28 g
¯ ¯
Sonuç: 0 12 g 28 g

a) Tepkimede biten Ca sınırlayıcı bileşendir.
b) 12 g O artar.
2
c) 28 g CaO oluşur.

ÖRNEK
C H (g) + 5O (g) ͢ 3CO (g) + 4H O(g) tepkimesine göre 0,6 mol
3 8 2 2 2
CO gazı oluşması için eşit mol sayıda C H ve O gazları tepkimeye
2 3 8 2
sokuluyor. Buna göre
a) Hangi maddeden kaç mol artar?
b) Sınırlayıcı bileşen hangi maddedir?
c) Başlangıç gaz karışımı kaç gramdır? (H:1, C:12, O:16)

ÇÖZÜM
͢
C H (g) + 5O (g) 3CO (g) + 4H O(g)
3 8 2 2 2
Başlangıç: 5n 5n
¯ ¯
Değişim: n 5n + 3n + 4n
¯ ¯
Sonuç: 4n artar 0 3n 4n
3n = 0,6 n = 0,2

a) 4n = 4.0,2 = 0,8 mol C H artar.
3 8
b) Tepkimede biten O gazı sınırlayıcı bileşendir.
2
c) Başlangıçta: C H için 5n = 5.0,2 = 1 mol = 44 g
3 8
O için 5n = 5.0,2 = 1 mol = 32 g
2
toplam kütle = 44 + 32 = 76 g’dır.

55