Page 31 - Fen Lisesi Kimya 12 | 2.Ünite

Bu hibrit orbitallerinin biri hidrojenle, diğeri komşu karbon
atomuyla örtüşerek sigma bağını (σ) oluşturur. Karbon atomu-
nun 2p orbitallerinden ikisi hibritleşmeye katılmaz. Bu orbital-
ler komşu karbonun hibritleşmemiş 2p orbitalleriyle örtüşerek
pi (π) bağlarını oluşturur. Aşağıda etin molekülündeki orbital
örtüşmeleri ile sigma ve pi bağları görülmektedir (Görsel 2.27).

π

π

H σ C σ C σ H

Görsel 2.27: Etin (C 2 H 2 ) molekülündeki orbital örtüşmeleri ile sigma oluşumu

Hibritleşmenin türü bulunurken molekülün Lewis yapısına 103
bakılır. Merkez atomun etrafındaki bağ yapmış ya da yapmamış
tüm elektron çiftleri sayılır. Pi bağlarındaki elektron çiftleri bu
hesaba katılmaz. Elektron çifti sayısının bir tanesi s orbitali, geri
kalanı ise p orbitali olacak şekilde hibritleşme türü belirlenir.

Örnek
CH 4 ve NH 3 moleküllerindeki merkez atomların hibritleşme türünü bulunuz.
( 1 H, 6 C, 7 N)

Çözüm

Öncelikle her bir molekülün Lewis yapısı çizilir.
H Lewis yapısına göre karbon atomu merkez atomdur. Karbonun etra-

H : :H fında bağ yapmış dört elektron çifti vardır. Bu durumda karbon atomu sp
3
:
H hibritleşmesi yapmıştır.
C :
Lewis yapısına göre azot atomu merkez atomdur. Azotun etrafında
H : :H bağ yapmış üç, bağ yapmamış bir elektron çifti olmak üzere toplam dört
:
3
H elektron çifti vardır. Bu molekülde azot sp hibritleşmesi yapmıştır.
N :

FEN LİSESİ KİMYA 12