Page 28 - Fen Lisesi Kimya 12 | 2.Ünite

Karbon atomu kimyasal özellikleri nedeniyle bu üç hibrit-
leşme türünü de gerçekleştirebilir. Bu sayede karbon atomları
arasında tekli, ikili ve üçlü bağlar meydana gelir.
Dikkat! den biri CH 4 (metan) bileşiğidir. Karbon atomunun temel hâl
Karbonun yaptığı sp hibritleşmesi için en uygun örnekler-
3
elektron dağılımı şu şekildedir:

6 C:
1
1
Sigma bağları, 1s 2 2s 2p x 2p y 2p z
2
iki hibrit orbitalin Bu elektron dağılımına göre karbonun bağ yaparak CH 2 bi-
veya bir s orbitali ile bir leşiğini oluşturması gerekir. Ancak karbonun hidrojenle yapmış
hibrit orbitalin örtüşmesi olduğu en basit bileşiğin CH 4 olduğu bilinmektedir.
sonucunda da meydana
gelebilir. Karbonun 2s orbitalindeki iki elektronundan biri uyarılarak
2p z orbitaline geçer. Böylece karbon atomu dört tane bağ yapa-
bilecek yarı dolu orbitale sahip olur. Karbonun yeni elektron da-
ğılımı ve oluşan hibrit orbitallerin enerji düzeyleri şu şekildedir:
E
Temel hâl Uyarılmış hâl Hibrit orbitaller
2p
2sp 3
sp³

2s

Karbon atomu, bir s orbitalini ve üç p orbitalini (Görsel 2.21)
3
100 kullanarak birbirine özdeş dört sp hibrit orbitaline sahip olur.
Bu sayede karbon, CH 2 bileşiği yerine CH 4 bileşiğini oluşturur.
Metan molekülündeki karbon atomunun yaptığı sp hibritleş-
3
mesi (Görsel 2.22) 6 C: 1s 2(sp ) 2(sp ) 2(sp ) 2(sp ) şeklinde
3 1
3 1
3 1
3 1
2
ifade edilebilir.
z
y z z
y y

x x x x

s orbitali p orbitalleri
Görsel 2.21: Karbon atomunun 2s ve 2p değerlik orbitalleri

z z z z
y y y

x x x

Hibrit orbitaller
Görsel 2.22: 2s ile 2p orbitallerinden sp hibrit
3
orbitallerinin oluşması