Page 21 - Fen Lisesi Kimya 9 | 2. Ünite

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM

b) Modern Periyodik Cetvelde Grup ve Periyotlar
Periyodik sistemde her element için bir kutucuk ayrılır. Bu kutu-
cukta belirtilen elementin sembolü, atom numarası ve en çok kul-
lanılan bazı değerleri yer alır. Periyodik cetvelde yatay sıralar ve
düşey sütunlar bulunur. Yatay sıralara periyot, düşey sütunlara
Bağıl Atom
grup denir. Günümüzde bilinen 118 element için 7 periyot, 18 grup Kütlesi
bulunmaktadır. Tablo 2.4’teki periyodik cetvel incelenirse birinci pe-
riyotta 2 element, ikinci ve üçüncü periyotta 8 element, dördüncü ve K.N 2750
beşinci periyotta 18 element, altıncı ve yedinci periyotta 32 element
E.N 1536 55,84
bulunmaktadır.
Periyodik cetvelde 18 grup vardır. Gruplar iki şekilde adlandırılır. Özkütle 7,86 Fe Sembol
Birincisi harf ve rakamla olan adlandırmadır (1A, 2A, 3B, 4B, 5B, …). 26
İkincisi IUPAC’ın [International Union Pure and Applied Chemistry
(Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği)] kullandığı 1-18 Atom Demir
Numarası
numaralama sistemidir. Bu numaralama 1’den başlayıp 18’e kadar Elementin Adı
devam eder. Örneğin harf ve rakamla adlandırmada klor elementi
periyodik cetvelin 7A grubunda, IUPAC’a göre 17. grupta yer alır.
Bazı grupların özel adları vardır. Bu adlar grup içerisindeki ele-
mentlerin kimyasal özellikleriyle de ilişkilendirilir. Örneğin Latincede
“halo” kelimesi metallerle tuz yapan anlamındadır. Bu nedenle 7A
grubundaki elementlere halojenler denir. Benzer şekilde

■ 1A grubuna alkali metaller
■ 2A grubuna toprak alkali metaller
■ 3A grubuna toprak metalleri

■ 6A grubuna kalkojenler
■ 7A grubuna halojenler

■ 8A grubuna soy gazlar (asal gazlar)
■ B grubu elementlerine geçiş metalleri denir (Tablo 2.5).
BİLGİ KUTUSU
Ayrıca 4A grubuna karbon grubu, 5A grubuna azot grubu, 6A
grubuna oksijen grubu da denir.
B grubu elementlerinin
Tablo 2.5: Periyodik Cetveldeki Bazı Grupların Özel Adları hepsi metaldir. Bu ele-
mentler bileşiklerinde bir-
den fazla pozitif yükselt-
genme sayısı alabilirler.
B grubu Örneğin geçiş elementi
olan demir;
demir(II) oksit (FeO) bile-
şiğinde +2,
demir(III) oksit (Fe O ) bi-
2 3
leşiğinde +3 yükseltgen-
me basamağına sahiptir.

Periyodik cetvelde A grubu elementlerine baş grup (ana grup) ele-
mentleri, B grubu elementlerine yan grup elementleri denir.

78 79