Page 26 - Fizik 10 | 1. Ünite
P. 26

1. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA


                                               B�r lambanın parlaklığı elektr�ksel gücüyle doğru orantılıdır. Lamba-
                                               ların üzer�ndek� güç değerler� (10 Watt, 15 Watt, 30 Watt g�b�) art-
                                               tıkça  b�r�m  zamanda  harcanan  enerj�  yan�  açığa  çıkan  ışık  ener-
                                               j�s� m�ktarı da artar. Dolayısıyla lambanın kullanılacağı ortamın ışık
                                               �ht�yacına  uygun  lamba  seç�lmel�d�r.  Tungsten  flamanlı  lambalarda
                                               (Görsel  1.7)  harcanan  enerj�n�n  büyük  b�r  bölümü  ısı  enerj�s�ne
                                               dönüşmekted�r.  Sonradan  gel�şt�r�len  tasarruflu  ve  LED  lambalarda
                                               (Görsel 1.8: a ve b) �se tungsten flamanlı lambalara göre enerj�n�n daha
                                               büyük b�r kısmı aydınlatmaya dönüştürülür.












                                                                                     a)          b)
                                               Görsel 1.7: Tungsten flamanlı lamba   Görsel 1.8: a) Tasarruflu lamba
                                                                                      b) LED lamba
                                               Enerj�n�n amacına uygun kullanılması hem ev hem de ülke ekonom�-
                                               s�ne katkı sağlar. Böylece elektr�k enerj�s�n�n �sraf ed�lmes�n�n önüne
                                               geç�lm�ş olur. Elektr�k enerj�s�n�n daha az kullanılması elektr�k santral-
                                               ler�n�n yükünü azaltır. Ayrıca term�k santrallerden çevreye yayılarak
                                               küresel ısınmaya sebep olan gazların m�ktarı da düşürülmüş olur.

                                                  Örnek

                                                                  1
                     R  = 4 X   R  = 6 X       Elektr�k devres�nde R  d�renc� üzer�nde harcanan elektr�ksel güç
                      1
                                 2
                                               64 W’tır.
                                               Buna göre
                                                 a)  R  d�renc� üzer�nde harcanan elektr�ksel güç kaç W olur?
                                                     2
                              V                  b)  Devrede harcanan toplam elektr�ksel güç kaç W olur?

                                                  Çözüm

                                               a)  R  d�renc� üzer�nde harcanan elektr�ksel güç
                                                   1
                                                       2
                                                  P  1  = Ι $ R  den
                                                          1
                                                       2
                                                  64 = Ι $  4

                                                  Ι  2  = 16
                                                  Ι   = 4 A’d�r.
                                               Ser� bağlı d�rençler�n üzer�nden geçen akımlar eş�t olduğu �ç�n R
                                                                                                            2
                                               d�renc�nden geçen akım da 4 A olur.
                                               R  d�renc� üzer�nde harcanan elektr�ksel güç
                                                 2
                                                       2
                                                  P  2  = Ι $ R 2
                                                        2
                                                  P  2  = 4 $ 6 = 96 W bulunur.
                                               b)  Devrede harcanan toplam elektr�ksel güç

                                                  P  Toplam  = P  + P  = 64 + 96 = 160 W bulunur.
                                                                2
                                                            1
           38     10. SINIF FİZİK
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31