Page 21 - Fizik 10 | 1. Ünite

2. BÖLÜM: ELEKTRİK DEVRELERİ

1.2.2. Üreteçlerin Seri ve Paralel Bağlanması

Devreye bağlandığında �k� nokta arasında potans�yel fark oluşturarak  S�mülasyon
yüklü parçacıkların hareket etmes�n� sağlayan elektromotor kuvvet�n�
meydana get�ren devre elemanına üreteç ya da elektromotor kuvvet�
kaynağı den�r. Üreteç çeş�tler�nden olan p�ller; telev�zyon kumandası,
telefon, radyo, fotoğraf mak�nes� g�b� b�rçok araçta kullanıldığından
günlük hayatta öneml� yer tutmaktadır.

Üreteçler�n ser� ve paralel
K L
V 1 V 2 bağlanmasını karekoddan
Şek�l 1.19: Ser� ve düz bağlı yararlanarak �nceley�n�z.
üreteçler�n şemat�k göster�m�
K L
V
V
Üreteçler, b�rb�rler�ne ser� ve aynı yönde akım üretecek şek�lde bağ-
2
1
lanırsa (Şek�l 1.19) K-L noktaları arasındak� toplam potans�yel farkı
V = V + V �le hesaplanır. Bu durumda n tane üretec�n toplam potan-
2
KL
1
s�yel farkı
K L
V
V
V Toplam = V + V + ..... + V n bağıntısıyla bulunur.
1
2
1
2
K L
V 1 V 2
Şek�l 1.20: Ser� ve ters bağlı
üreteçler�n şemat�k göster�m�
Üreteçler, b�rb�r�ne ser� ve ters yönde akım üretecek şek�lde bağlan-
dığında (Şek�l 1.20) K-L noktaları arasındak� toplam potans�yel farkı
V = V - V  bağıntısıyla hesaplanır.
1
KL
2
V =V
1
K L

V =V
2
Şek�l 1.21: Paralel bağlı özdeş
p�ller�n şemat�k göster�m�

Özdeş üreteçler paralel bağlandığında (Şek�l 1.21) K-L noktaları ara-
sındak� toplam potans�yel farkı, üreteçlerden b�r�n�n potans�yel farkına
eş�tt�r. Aynı kutupları b�rleşt�r�lm�ş n tane paralel bağlı özdeş üretec�n
toplam potans�yel farkı

V Toplam = V = V = ..... = V = V bağıntısıyla bulunur.
1
2
n
B�r devrede tek p�l�n oluşturduğu elektr�k akımının büyüklüğü b�r-
den fazla p�l�n paralel bağlanmasıyla da elde ed�leb�l�r. Paralel bağlı
p�l sayısı artırıldığında p�ller�n her b�r�nden çek�len elektr�k akımının
büyüklüğü azalır.

Üreteçler�n bağlanma şek�ller�n� �ncelemek ve tükenme süreler�n� kar-
şılaştırmak �ç�n “P�ller�n tükenme süres�” deney�n� yapınız.

10. SINIF FİZİK 33