Page 3 - Fizik 10 | 1. Ünite

1. BÖLÜM: ELEKTRİK AKIMI, POTANSİYEL FARKI VE DİRENÇ

1.1.1. Elektrik Akımı, Direnç ve Potansiyel Farkı

Kavramları

Görsel 1.1: 15 Temmuz Şeh�tler Köprüsü
Elektr�k enerj�s� günlük hayatta ısıtmadan soğutmaya, haberleşmeden
b�lg�sayara, aydınlatmadan (Görsel 1.1) harekete kadar b�rçok alanda
kullanılır.

P�l, akü ve jeneratör g�b� araçların ürett�ğ� elektr�k enerj�s� el fener�, tele-
fon, b�lg�sayar ve elektr�kl� otomob�llerde kullanılır. 21. yüzyılda elektr�k
enerj�s� �le çalışan otomob�ller (Görsel 1.2), �nsanlığın �ht�yaç duyduğu
tem�z çevrey� sağlayacak öneml� değ�ş�mlerden b�r� olacaktır.

Bas�t b�r elektr�k devres� (Şek�l 1.1: a), su tes�satına benzer
(Şek�l 1.1: b). Elektr�k devres�ndek� üreteç su tes�satındak� pompaya,
anahtar vanaya, d�renç de kıvrımlı boruya benzet�leb�l�r. Musluk açıl-
dığında pompa çalışır ve oluşan basınç farkı neden�yle su borularda Görsel 1.2: Elektr�k enerj�s�yle
hareket eder. Bas�t elektr�k devres�nde �se bu durum, anahtar kapatıl- çalışan otomob�l
dığında devrede elektronların hareket etmes�ne karşılık gel�r.

D�renç Kıvrımlı boru

Anahtar

Vana Pompa
P�l

a) b)

Şek�l 1.1: a) Bas�t elektr�k devres� b) Bas�t su tes�satı
B�r su tes�satındak� borularda da�ma suyun bulunması g�b� elektr�k
yükler� de �letken telde hazır bulunur. Suyun borularda dolaşması su
pompasının çalıştırılmasıyla gerçekleş�r. Elektronların hareket ede-
b�lmes� �ç�n de b�r etk� gerekl�d�r. Bu etk� üreteç tarafından sağlanan
potans�yel farkıdır.

10. SINIF FİZİK 15