Page 52 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

V 1
Normal V 2

P ilk
V 1
P ilk P son
V 2
a a

P son
a) Hareket doğrultusu engel normaline b) Hareket doğrultusu engel normali ile açı yapan cismin
paralel olan cismin yansıma hareketi yansıma hareketi

Şekil 1.55: Engele farklı şekilde çarpan cisimlerin çizgisel momentum değişimleri
Hareketli cisim kuvvet etkisinde kaldığında ya da bir engele çarptığında çizgisel momentumu değişir
(Şekil 1.55). Cismin çizgisel momentumundaki değişim bulunurken önce cisme ait ilk ve son çizgisel momen-
tum vektörleri çizilir, daha sonra çizgisel momentumlarındaki değişim

D P = P son - P ilk işlemi ile bulunur.

87. ÖRNEK

Kütlesi 60 g olan tenis topu, şekildeki gibi bir duvara 5 m/s büyüklüğünde hız
ile dik çarparak aynı doğrultuda 3 m/s büyüklüğünde hız ile geri dönmektedir. V ilk = 5 m/s

Buna göre topun çizgisel momentumundaki değişimi bulunuz. m = 60 g

V son = 3 m/s

ÇÖZÜM

Topun kütlesi 60 g = 0,06 kg’a eşittir. Tenis topunun duvara gelme hızının yönü (+) alınırsa ilk çizgisel
momentumu

P = m ∙ V ilk
ilk
.
P = 0,06 ∙ 5 = 0,30 kg m/s ve (+) yönde bulunur.
ilk
Tenis topunun son çizgisel momentumu

P = m ∙ - _ V i - P ilk P son
son
son
.
P son = 0,06 ∙ (-3) = -0,18 kg m/s ve (-) yönde bulunur.
D P
Çizgisel momentum değişimi ifadesine göre
.
D P = P son - P ilk ( DP = -0,18 – (+0,30) ( DP = -0,48 kg m/s olur.

154