Page 86 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

110. ÖRNEK

O noktasından geçen sürtünmesiz eksen etrafında rahatça dönebilen 2 m
d = 2 m uzunluğundaki ağırlığı ihmal edilen çubuğun ucuna şekildeki gibi 10 N
O
büyüklüğünde bir kuvvet uygulanmaktadır.
30 o
F = 10 N Buna göre F kuvvetinin O noktasına göre torkunun büyüklüğü kaç
o
o
N.m olur? (sin 30 = 1 ve cos 30 = 2 3 alınız.)
2
ÇÖZÜM
I. Yol F kuvveti bileşenlerine ayrıldığında F x bileşeninin doğrultusu dönme ekseninden geçtiği için
çubuğu dönmeye zorlamaz. Dik olan F y bileşeni ise çubuğu dönmeye zorlar.
1
F y = F . sin 30° = 10 . 2 = 5 N

Torkun büyüklüğü
.
.
τ = F y d = 5 2 = 10 N.m olur.
II. Yol F kuvvetinin doğrultusunun O noktasına olan dik uzak-
d = 2 m
lığı d’ bulunur. O
1 30 o
.
d’ = d sin 30° = 2 . 2 = 1 m
d’
F = 10 N
.
.
τ = F d’ = 10 1 =10 N.m olur.

111. ÖRNEK

Bir kenarının uzunluğu d olan eşit kare bölmelere ay-
(1 yönü) F 3 = F
rılmış düzlem üzerinde bulunan ağırlığı önemsenme-
ve F 3 kuvvetleri
1
F 2 = F yen levhaya aynı büyüklükteki ,FF 2
uygulanmaktadır.
O
Levha, sürtünmelerin ihmal edildiği O noktası etra-
F 1 = F fında serbestçe dönebildiğine göre toplam torkun

(2 yönü) d büyüklüğünü bulunuz.
d

ÇÖZÜM

Levhayı F kuvveti 1 yönünde döndürmeye zorlar. Torkun büyüklüğü
2
.
τ 1 = F d olur.
Levhayı F ve F kuvvetleri 2 yönünde döndürmeye zorlar. Torkun büyüklüğü
3
1
.
.
.
τ 2 = F d + F 3d = 4F d olur.
.
.
.
Toplam torkun büyüklüğü τ Toplam = 4F d - F d = 3F d olur. Levhayı 2 yönünde döndürmeye zorlar.
188