Page 5 - Fizik 9 | 3.Ünite

3.1.1 HAREKET VE ÇEŞİTLERİ

Cisimlerin, zaman içerisinde bulundukları yerleri değiştirmeleri
hareket olarak tanımlanabilir. Bir cisim farklı kuvvetlerin etkisinde
farklı hareketler yapabilir. Düz bir doğrultu üzerinde kütle merkezi de
dahil bütün noktaları eşit miktarda ilerleyen cisimler öteleme, kütle
merkezinin yeri değişmemek şartıyla sabit bir eksen etrafında dola-
nan cisimler dönme, iki nokta arasında gidip-gelme hareketi yapan
cisimler titreşim hareketi yapar. Örneğin düz bir yolda koşan çocuk
öteleme, saat içindeki dişli çarklar dönme, çalınan sazın teli titreşim
hareketi yapar.
Hareket

Öteleme Hareketi Dönme Hareketi Titreşim Hareketi

Cisimler bu hareketlerin birleşimi olan birden çok hareketi aynı
anda gerçekleştirebilir. Tablo 3.1.1’de bu hareket birleşimlerine bazı
örnekler verilmiştir. Bir futbol topunun yuvarlanarak ilerlemesinde
hem dönme hem de öteleme hareketi vardır. Bungee jumping (bangi
camping) yapan sporcunun hareketinde hem öteleme hem titreşim
hareketi bulunur. Giant discovery (cayınt diskavıri) adlı lunapark ale-
ti ise dönme ve titreşim hareketini aynı anda yapar.
Hareket türleri ile ilgili aşağıda
Tablo 3.1.1: Birden fazla hareketi aynı anda gerçekleştiren cisim örnekleri
verilen linklerdeki simülas-
yonları inceleyiniz.

Öteleme + Dönme

Öteleme + Titreşim

Dönme + Titreşim

HAREKET VE KUVVET 109