Page 10 - Fizik 9 | 3.Ünite

SIRA SİZDE 4

Sabah okula gitmek için başlangıç noktası olarak düşündüğünüz evinizden çıkıp bitiş noktası
olarak tekrar eve döndüğünüzde yaptığınız yer değiştirmenin büyüklüğü ne kadar olur?

SIRA SİZDE 5

Yarıçapı 50 m olan çember şeklindeki koşu pistinde A
r=50 m
noktasından B noktasına koşan sporcunun,
B
a) Aldığı yol
b) Yaptığı yer değiştirme kaç metredir? (π=3 alınız.)

A

4. SÜRAT VE HIZ

Günlük hayat dilinde sıkça kullanılan sürat ve hız kelimeleri, fark-
lı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Örneğin bir gazete makalesinde
“430 km/h süratle ilerleyen Shangai (Şangay) maglev treni dünyanın
en hızlıları arasında.”, “Ses hızını aşan uçaklarla yapılan gösteriler
büyüleyiciydi.” cümleleriyle karşılaşılabilir. Bir teknoloji dergisinde
“Fiber optik kablolarla yüksek hızlarda veri transfer edilmektedir.”
bilgisiyle karşılaşılabilmektedir. Herkes maraton koşusu, yüzme, es-
krim gibi spor dallarında süratli sporcuların daha başarılı olduğunu
bilir. Günlük konuşmalarda birbirinin yerini alan bu kavramlar, aslın-
da birbirinden farklıdır.
Sürat, bir cismin birim zamanda aldığı yoldur. Hız ise bir cismin
birim zamanda yaptığı yer değiştirmedir. Sürat skaler, hız vektörel
bir büyüklüktür.
Belli bir zaman diliminde yol alan hareketli için sürat, belli bir za-
man diliminde yer değiştirme yapan hareketli için hız kavramları olu-
şur. Bu kavramların matematiksel modeli

Alınan yol Yer değiştirme
Sürat = Hız =
Geçen zaman Geçen zaman

x D
v = v = x
t t

şeklindedir.

114 HAREKET VE KUVVET HAREKET VE KUVVET